Tại sao long diên hương đắt hơn vàng?

Long diên hương chứa loại cồn không mùi ambrein có thể giúp nước hoa lưu lại lâu hơn nên có giá bán cực cao trên thị trường.

Nhiều người sẵn sàng bỏ hàng nghìn USD để mua chất thải bốc mùi do cá nhà táng nôn ra.Các chuyên gia cho rằng long diên hương thực sự quý hơn vàng.

Long diên hương là một chất sáp màu xám được tạo ra trong hệ tiêu hóa của cá nhà táng. Trước đây, long diên hương được sử dụng trong ngành công nghiệp sản xuất nước hoa, nhưng ngày nay nó đã được thay thế phần lớn bằng vật liệu tổng hợp và chỉ còn được sử dụng trong một số loại nước hoa đắt tiền.

Long diên hương được tạo thành trong hệ tiêu hóa của cá nhà táng nhưng chính xác quá trình hình thành như thế nào thì chưa được khám phá. Khác với nhiều người tưởng, long diên hương không được nôn ra từ cá nhà táng mà được bài tiết ra cùng với phân và có mùi tương tự khi mới được thải ra.

Giáo sư Jean Maurice thuộc khoa Hóa, Đại học Paris-Sud 11 nói: “Đặc tính của long diên hương là nó giữ mùi thơm rất lâu. Một thí nghiệm của chúng tôi cho thấy khi nhúng phần đầu của một que tăm vào long diên hương dạng lỏng rồi thả vào chai rượu 750ml đã mở nắp thì sau 3 tháng, mùi rượu bay hơi hết nhưng mùi thơm long diên hương vẫn còn nguyên. Đó cũng là lý do vì sao ngành công nghiệp nước hoa cần đến nó”.

Và không chỉ quý hiếm, đắt tiền, long diên hương còn là loại hàng hóa khó mua nhất thế giới bởi lẽ nó hoàn toàn phụ thuộc vào cá nhà táng. Theo khảo sát của những chuyên gia sinh vật biển, trung bình cứ 100 con cá nhà táng thì mới có 1 con nôn ra long diên hương. Giáo sư Maurice nói tiếp: “Đến nay vẫn chưa rõ về cơ chế nôn ra long diên hương ở cá nhà táng bởi lẽ mực khổng lồ là thức ăn ưa thích của nó nhưng không phải bất cứ con cá nhà táng nào khi ăn vào thì sau một thời gian nó cũng nôn”.

Khối long diên hương do cặp đôi người Anh nhặt được trên bãi biển hôm 12/4. (Ảnh: Mirror).

Khi quá trình oxy hóa làm nước và không khí bốc hơi khỏi khối chất bài tiết, long diên hương tiết ra mùi tương tự như thuốc lá hoặc lớp phủ bên ngoài cây. Thời gian diễn ra quá trình oxy hóa quyết định chất lượng và giá trị của long diên hương. Nhà thu mua long diên hương nổi tiếng người Pháp Bernard Perrin ví nó như một loại rượu ngon, càng để lâu càng trở nên hảo hạng.

Theo ghi chép lịch sử, những người Trung Đông tán long diên hương thành bột và uống để cường dương, bồi bổ sức lực, chữa bệnh não và tim cũng như tăng thêm hương vị cho thức ăn, nước uống.

Một văn bản từ thời Trung Cổ khẳng định nguyên liệu này có thể giúp chữa trị cảm lạnh, đau đầu và cả chứng động kinh. Long diên hương quý đến mức nó thôi thúc người Bồ Đào Nha chiếm đóng quần đảo Maldives vào thế kỷ 16 để có thể tiếp cận nguồn long diên hương dồi dào.

Ambrein, một thành phần hóa học của long diên hương, được sử dụng trong ngành công nghiệp nước hoa nhằm kích thích khứu giác và kéo dài mùi hương. Đây cũng là nguyên liệu điều chế nước hoa Chanel số 5 nổi tiếng.

Lượng ambrein rất quan trọng, có thể ước lượng qua màu sắc của khối long diên hương. Khối càng đen càng chứa ít ambrein và loại màu trắng có hàm lượng cao nhất. Các loại nước hoa hàng đầu thường được sản xuất từ long diên hương trắng, trong khi những loại rẻ tiền hơn dùng hóa chất thay thế.

Nhà hóa học về mùi vị George Preti ở Trung tâm Giác quan Hóa học Monell, Mỹ, giải thích phân tử long diên hương cũng tương tự như phân tử nước hoa, đều bị chất béo thu hút, nhưng chúng nặng hơn và lớn hơn.

"Các phân tử mùi có độ kết dính cao với các phân tử thích chất béo khác, do đó chúng gắn liền với phân tử long diên hương và không tiến vào giai đoạn bay hơi cùng lúc", Preti nói.

Các chuyên gia vẫn chưa thể lý giải tại sao long diên hương phổ biến hơn ở nam bán cầu và tại sao chỉ cá nhà táng đực mới sản sinh ra nguyên liệu này. Điều khiến long diên hương trở nên ngày càng quý giá và khan hiếm là số lượng cá nhà táng sụt giảm mạnh, hiện nay chỉ còn khoảng 350.000 con so với 1,1 triệu con trước khi bị đánh bắt.

Việc sử dụng long diên hương trong nước hoa bị cấm ở Mỹ nhưng đây vẫn là nguyên liệu phổ biến trong nước hoa ở Pháp. Theo Richard Sabin, quản lý động vật có vú ở biển tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên, cá voi hiện nay được bảo vệ trên khắp thế giới và nhà chức trách khuyến khích sử dụng hợp chất nhân tạo để thay thế long diên hương.

• Đi bộ trên bờ biển, nhặt được cục "long diên hương" quý giá
• Đổi đời nhờ nhặt được chất thải của cá nhà táng trị giá 10.000 USD
• Khảo sát hơn 1.000 người sống thọ, phát hiện bí quyết sống lâu không phải tập luyện mà là điều bất ngờ này
• "Sinh vật bí ẩn" dưới biển sâu Việt Nam được các nhà khoa học xác định là một loài vật mới
• Chiếc đĩa bí ẩn ở đáy biển Baltic là sản phẩm của nền văn minh tiền sử hay phi thuyền ngoài hành tinh?