Từ sự cố truyền thông đến nhu cầu đào tạo

Không chỉ thế, kèm theo đó là nhu cầu tìm kiếmnguồn nhân lực có tính chuyên nghiệp cao trong ngành. Thực tiễn này đặt ra yêucầu mới đối với các cơ sở đào tạo ĐH.

Từ nhữngkhủng hoảng thực tế

Trong một hội thảo về truyền thông tại ViệtNam, TS. Nguyễn Thành Lợi, Hội Nhà báo ViệtNam, nhận xét: Khi mà truyền thông xã hội ngày nay cũng có vị trí quan trọng vàsức mạnh lan toả ngang ngửa truyền thông chính thống thì chỉ một tin đồn vu vơtrên mạng cũng có thể giết chết một doanh nghiệp. Và một nghiên cứu đã chothấy, một doanh nghiệp phải mất vài năm để xây dựng lại danh tiếng sau khủnghoảng. Như vậy, thiệt hại cho doanh nghiệp là rất nặng nề. Còn công chúng,người tiêu dùng trong xã hội thì mất phương hướng và ngày càng trở nên thiếuniềm tin.

Trong quá trình hoạt động, nhiều doanh nghiệpcó thể gặp sự cố như: nhân viên cáo ốm đồng loạt, máy bay đưa hành khách đi ĐàLạt nhầm sang Nha Trang, hóa đơn tiền điện ghi sai, bị phát hiện có hàng chụctấn hương liệu quá đát trong kho dùng để sản xuất sản phẩm đồ uống,... Ngay cảcơ quan báo chí cũng có thể gặp những tình huống tương tự, như bị nghi ngờ dànxếp các tình huống, kết quả của một chương trình truyền hình thực tế, hay vụviệc liên quan đến tuổi của một cầu thủ bóng đá U19...

Trên thực tế, nhiều vụ khủng hoảng truyềnthông không bắt nguồn từ chính đơn vị đó, mà từ... tin đồn. Năm 2007, tin đồnăn nhiều bưởi gây ung thư vú được đăng tải trên một số tờ báo mà không hề cóbất cứ kiểm chứng nào đã làm cho giá bưởi trên thị trường sụt giảm nghiêmtrọng. Tháng 6-2013, trên mạng xã hội xuất hiện hàng loạt tin đồn mít xanh đượcthu hoạch hàng loạt, sau đó ngâm hóa chất kích thích khiến mít chín, có mùithơm không khác gì mít chín cây.

Một số tờ báo sauđó đã khai thác lại và đưa tin thiếu chính xác, khiến nhiều vùng trồng mít rơivào cảnh khó khăn khi giá mít sụt giảm chỉ còn vài nghìn/kg. Cũng trong năm 8-2013,sự kiện hàng trăm người dân hiếu kỳ đổ về nhà một người dân ở Hà Tĩnh để chứngkiến “sinh vật lạ” ngoe nguẩy, co giãn như con đỉa trong tô mì tôm. Mặc dù sauđó, Cục An toàn thực phẩm đã điều tra và kết luận "sinh vật lạ" cónguồn gốc từ bên ngoài. Tuy nhiên, thương hiệu mỳ gói đó đã kịp bị người tiêudùng tẩy chay.

Đến nhu cầu đào tạo ngành Quản trị truyềnthông

Vậy các doanh nghiệp, tổ chức ứng phó thế nàovới khủng hoảng truyền thông? Tiếc rằng không phải doanh nghiệp, tổ chức nàocũng tìm ra cho mình giải pháp xử lý khủng hoảng hữu hiệu. Cũng theo TS. Nguyễn Thành Lợi: Các doanh nghiệp Việt Nam hiệnnay rất lúng túng khi cần xử lý, thường chỉ cố gắng nhờ báo chí "dập"đi các vụ việc bất lợi. Rất hiếm doanh nghiệp chủ động xây dựng trước các kếhoạch, chiến lược của riêng mình để ứng phó với khủng hoảng truyền thông.

Nóicách khác, chỉ khi sự việc đã xảy ra thì họ mới tìm cách giải quyết. Nhưng thay vì tìm cách minh bạch thông tin, phủ định thôngtin tiêu cực bằng sự thật, dám thừa nhận sai lầm, tạo ra các thông tin tích cựclàm lu mờ các thông tin tiêu cực..., thì nhiều doanh nghiệp lại chọn cách nétránh hoặc có những phản ứng vội vàng, sơ hở gây thêm bất lợi cho chính mình.

Ở góc độ khác, PGS.TS Vũ Quang Hào, Khoa Báochí và Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốcgia Hà Nội lý giải: Cái thiếu căn bản của độingũ truyền thông là họ thiếu cái gốc về quản trị truyền thông.

Những kỹ năng vềquản trị truyền thông của các cán bộ lãnh đạo và nhân viên chuyên trách chủ yếulà những trải nghiệm từ kinh nghiệm thực tế hơn là tiếp thu từ một hệ thốngkiến thức chuyên biệt và một cách tiếp cận dựa trên tri thức khoa học.

Trong suốt thời gian qua, các doanh nghiệp không nghĩtới chuyện phải được đào tạo và thực hành quản trị truyền thông vì ngành quanhệ công chúng ở Việt Nam còn quá non trẻ. Và đây là trách nhiệm của các sơ sởđào tạo ĐH.

Trên thực tế, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằngnhiều nhà quản lý truyền thông tại Việt Nam đãnhận thức được vấn đề và mong muốn cải thiện tình hình, nhưng phải đối mặt với ràocản thiếu nhân lực chuyên nghiệp. Nhiều cơ sở truyền thông, hưởng ứng lời kêugọi của Chính phủ, muốnphát triển thành những doanh nghiệp lớn với mô hình tập đoàn truyền thông đaphương tiện nhưng vẫn chưa thực sự tìm được một mô hình kinh tế-tổ chức phù hợp. Bên cạnh đó, có nhiều người trẻ công tác trong ngành, đang nắm giữ nhiều vị trí quản lý,mong muốn được đào tạo một cách bài bản.

Các chuyên gia hy vọng rằng từ bướcđi ban đầu này, nhiều cơ hội mới tiếp cận tri thức cập nhật, hiện đại nhất vềquản trị truyền thông sẽ được mở ra, phục vụ cho các doanh nghiệp, tổ chức. Đồng thời, qua đó các cơ sởđào tạo ĐH cũng có cơ hội học hỏi và phát triển năng lực của mình ở một lĩnhvực nghiên cứu và đào tạo tiềm năng hiện nay.

AnhHoàng