U nang buồng trứng có nguy hiểm không?

Đôi khi, một túi chứa đầy dịch gọi là u nang sẽ phát triển ởmột bên buồng trứng. Nhiều người sẽ ít nhất một lần bị u nang buồng trứng trongđời. Phần lớn các trường hợp, u nang buồng trứng không đau và không gây ra triệuchứng gì.

Các loại u nang buồngtrứng

Có nhiều loại u nang buồng trứng khác nhau, như u nang bì vàu nang nội mạc. Tuy nhiên, u nang cơ năng là loại hay gặp nhất. Hai loại u nanghay gặp nhất là u nang nang trứng và u nang hoàng thể.

U nang nang trứng: Trong chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ, mộttrứng sẽ phát triển trong một cái “túi” gọi là nang trứng. Túi này nằm ở trongbuồng trứng. Trong phần lớn các trường hợp, túi này sẽ vỡ và trứng sẽ thoát rangoài (rụng trứng). Nhưng nếu túi không vỡ, dịch trong túi sẽ trở tạo thành unang ở buồng trứng.

U nang hoàng thể: Túi nang trứng thường sẽ hết sau khi giảiphóng trứng. Nhưng nếu “túi” này không hết và miệng “túi” bị đóng kín, dịch cóthể hình thành bên trong túi và tạo thành u nang.

Các loại u nang buồng trứng khác bao gồm:

U nang bì: u nanghình thành ở buồng trứng có thể chứa tóc, mô mỡ và các mô khác

U nang tuyến: khốiu không ung thư có thể phát triển ở bề mặt ngoài của buồng trứng.

U nội mạc: mô nộimạc – bình thường chỉ có trong tử cung – có thể phát triển ở ngoài tử cung vàdính vào buồng trứng, dẫn đến u nang buồng trứng.

Một số phụ nữ bị một tình trạng gọi là hội chứng đa nang buồngtrứng (PCOS). Đó là khi buồng trứng chứa một số lượng lớn các u nang nhỏ. Tìnhtrạng này có thể khiến buồng trứng bị to lên, và nếu không điều trị, buồng trứngđa nang có thể gây ra những vấn đề về sinh sản.

Triệu chứng

Thường thì u nang buồng trứng không gây ra bất kỳ triệu chứngnào. Tuy nhiên triệu chứng có thể xuất hiện khi khối u lớn lên. Các triệu chứngcó thể gồm:

- Chướng bụng hoặc sưng

- Đau bụng khi đi ngoài

- Đau vùng hố chậu trước hoặc trong khi có kinh

- Giao hợp đau

- Đau ở vùng thắt lưng hoặc đùi

- Cương ngực

- Buồn nôn và nôn

Những triệu chứng nặng của u nang buồng trứng cần đi khámngay bao gồm:

- Đau vùng hố chậu nhiều hoặc dữ dội

- Sốt

- Chóng mặt hoặc choáng ngất

- Thở nhanh

Những triệu chứng này có thể báo hiệu u nang buồng trứng vỡhoặc xoắn buồng trứng. Cả hai biến chứng đều có những hậu quả nghiêm trọng nếukhông điều tị sớm.

Biến chứng

Phần lớn u nang buồng trứng là lành tính và tự hết mà khôngcần điều trị. Triệu chứng của những u nang này – nếu có – thường rất nhẹ. Nhưngtrong một số ít trường hợp, bác sĩ có thể phát hiện thấy khối u nang buồng trứngung thư trong khi khám thường qui.

Xoắn buồng trứng là một biến chứng hiếm gặp khác của u nangbuồng trứng. Đó là khi u nang lớn khiến buồng trứng bị xoắn hoặc di chuyển khỏivị trí ban đầu. Nguồn cung cấp máu cho buồng trứng bị cắt đứt và nếu không điềutrị, nó có thể gây tổn thương hoặc thậm chí hoại tử mô buồng trứng. Mặc dù hiếmgặp, xoắn buồng trứng chiếm gần 3% số ca phẫu thuật sản khoa cấp cứu.

Vỡ u nang, cũng hiếm gặp, có thể gây đau và chảy máu trong dữdội. Biến chứng này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nếu không được điều trị.

Chẩn đoán

U nang buồng trứng có thể được phát hiện khi khám sức khỏe.Bác sĩ có thể thấy khối sưng ở một bên buồng trứng và chỉ định siêu âm để xácnhận. Siêu âm giúp xác định kích thước, vị trí, hình dạng và cấu tạo của u nang(u rắn hay chứa dịch).

Những công cụ khác để chẩn đoán u nang buồng trứng bao gồmchụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ (MRI).

Vì đa số u nang sẽ biến mất sau vài tuần hoặc vài tháng, nênbác sĩ có thể không chỉ định điều trị ngay. Thay vào đó, người bệnh có thể đượclàm siêu âm lại sau vài tuần hoặc vài tháng để kiểm tra.

Nếu tình trạng bệnh không thay đổi hoặc u nang tăng kích thước,bác sĩ sẽ đề nghị làm thêm các xét nghiệm để xác định những nguyên nhân khácgây ra triệu chứng:

- Xét nghiệm thai: để xem có thai hay không

-Xét nghiệm hoóc-môn: để kiểm tra những vấn đề liên quan vớihoóc-môn, như quá nhiều estrogen hoặc progesterone

- Xét nghiệm CA 125 máu: để tầm soát ung thư buồng trứng

Điều trị

Nếu u nang không tự hết hoặc to lên, bác sĩ có thể chỉ địnhđiều trị để làm khối u nhỏ lại hoặc cắt bỏ khối u.

Thuốc tránh thai: Vớiu nang buồng trứng tái phát, bác sĩ có thể kê đơn thuốc tránh thai uống để làmngừng rụng trứng và ngăn ngừa sự phát triển của những u nang mới. Thuốc tránhthai uống cũng làm giảm nguy cơ ung thư buồng trứng. Nguy cơ ung thư buồng trứngthường cao hơn ở phụ nữ sau mãn kinh.

Mổ nội soi: Nếu unang nhỏ và xét nghiệm loại trừ ung thư, bác sĩ có thể tiến hành mổ nội soi đểcắt bỏ khối u.

Mổ mở: Nếu u nanglớn, bác sĩ có thể tiến hành cắt khối u qua đường mổ lớn ở bụng. Khối u sẽ đượcsinh thiết ngay và nếu xác định khối u là ung thư thì bác sĩ có thể tiến hành cắttử cung hoàn toàn (cắt bỏ cả tử cung và hai buồng trứng).

Phòng bệnh: Khôngthể phòng ngừa được u nang buồng trứng. Tuy nhiên, khám phụ khoa định kỳ có thểphát hiện sớm u nang buồng trứng. U nang buồng trứng lánh tính thường không trởthành ung thư. Tuy nhiên, các triệu chứng của ung thư buồng trứng có thể rất giốngvới u nang buồng trứng. Do đó việc đi khám bác sĩ để có chẩn đoán đúng là rấtquan trọng. Hãy lưu ý bác sĩ những triệu chứng có thể chỉ ra vấn đề, như:

- Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt

- Đau vùng hố chậu liên tục

- Chán ăn

- Sụt cân không giải thích được

- Chướng bụng

Tiên lượng

Tiên lượng của u nang buồng trứng ở phụ nữ chưa mãn kinh thườnglà tốt và phần lớn u nang biến mất trong vòng vài tháng. Tuy nhiên, u nang buồngtrứng tái phát có thể xảy ra ở phụ nữ chưa mãn kinh và những người bị mất cân bằngnội tiết tố.

Nếu không điều trị, một số u nang có thể làm giảm khả năngsinh sản. Điều này hay gặp với u nang nội mạc và hội chứng đa nang buồng trứng.Để tăng khả năng sinh sản, bác sĩ có thể cắt bỏ hoặc làm khối u nhỏ lại. Các unang buồng trứng cơ năng, u nang tuyến và u nang bì không ảnh hưởng đến khảnăng sinh sản.

Mặc dù u nang buồng trứng có thể được “chờ và theo dõi”,song bác sĩ có thể chỉ định mổ để cắt bỏ và kiểm tra mọi khối u phát triển ở buồngtrứng sau khi mãn kinh. Lý do là vì nguy cơ bị u nang ung thư và ung thư buồngtrứng tăng lên sau khi mãn kinh. Một số bác sĩ sẽ cắt u nang ở phụ nữ chưa mãnkinh và đã mãn kinh nếu khối u có đường kính trên 10cm.

U nang buồng trứng không làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng.

Cẩm Tú

Theo Telegraph