Hành trình phạm tội và bản án chung thân cho “người rừng”

Dẫu nhận bản án chung thân nhưng nụ cười của ngườiđàn ông ấy là nụ cười được trở lại với cuộc sống cộng đồng và xã hội sau hơn 20năm đi tìm lẽ sống cho riêng mình.

BƯỚC NGOẶT CUỘC ĐỜI 

Ma Seo Chứ (SN 1954)tại thôn Phìn Chư 1, xã Nàn Sín,huyện Si Ma Cai từng làm Phó Chủ tịch, Xã đội trưởng xã Nàn Sín. Vào một buổi tốigiữa tháng 9-1990, một toán thanh niên ở bản bên cạnh đến bản của Chứ chơi;nghi ngờ nhóm thanh niên này đến tán em vợ của mình nên Chứ không bằng lòng. Hiểulầm trầm trọng hơn khi Chứ đã tát một thanh niên không rõ họ tên, khoảng 17 tuổi.

Thấy nhóm thanh niên tỏ thái độ khó chịu ra về, Chứlo rằng sẽ có chuyện không hay xảy ra với mình vì nghĩ thể nào sẽ bị trả thùnên đã thu xếp hành lý rồi chỉ kịp bảo với vợ rằng: “Tao lên nương lúa của nhàmình ở. Mẹ mày có việc gì thì cứ lên đó tìm, thi thoảng đem cơm nước lên chotao nữa” rồi biến mất vào bóng tối.

Thời gian đầu, vợ Chứ vẫn đem thức ăn và đồ uống choChứ và khuyên bảo chồng trở về nhà sống bình thường. Tuy nhiên Chứ đã quyết địnhtừ bỏ hẳn gia đình lẻn đi lên núi ở không cho ai biết. Trong đêm tối, Chứ cứnhìn hướng có chòm sao mà Giàng chỉ lối, băng đường rừng sang khu vực xã ThanhBình, huyện Mường Khương sinh sống trong các hốc đá, mái đá sẵn.

Hàng ngày, Chứ đi lấy mộc nhĩ và bắt tắc kè, thú rừngđem bán, trao đổi lấy thực phẩm và đồ dùng sinh hoạt. Cuộc sống của “người rừngMa Seo Chứ” cứ thế gắn bó với thiên nhiên hết năm này qua năm khác, đến đầu năm1997, Chứ đi ngược theo hướng sông chảy, theo đường rừng về Si Ma Cai thăm vợcon nhưng không còn ai ở đó.

Thôn bản đã di chuyển tới vùng đất mới, không có aihỏi thăm và nghĩ rằng gia đình đã chuyển về Bảo Yên sinh sống nên Chứ lại theođường rừng tìm về Bảo Yên. Tại đây, Chứ cũng không có tin tức gì của người thânnên tuyệt vọng quay về khu vực xã Thanh Bình, Mường Khương tiếp tục cuộc sốnghoang dã của mình.

KHẨU SÚNG AK VÀ 2 VIÊN ĐẠN RỜI NÒNG

Chiều ngày 28-7-1997, trên đường về qua xã Tả Thàng,huyện Mường Khương, Ma Seo Chứ đã bị lực lượng công an và dân quân xã bắt giữvì không có giấy tờ tùy thân trong người. Ám ảnh bởi chuyện cũ, cho rằng nhữngngười này nhất định sẽ hại mình và trả thù nên khi bị bắt Chứ chống trả quyếtliệt.

Bị bắt cùng với việc chưa làm rõ được nhân thân lailịch của người lạ nên tối hôm đó, Chứ bị giam tại trụ sở UBND xã Tả Thàng để điềutra. Đến khoảng 3, 4 giờ sáng ngày hômđó, lợi dụng dân quân lơ là việc canh gác, Chứ tháo được dây trói rồi lấy trộmkhẩu súng AK và lần theo lối đi cũ của mình, tìm về “nhà” của mình là một hangđá nhỏ cheo leo lưng chừng núi ở cánh rừng xã Thanh Bình, huyện Mường Khương.

1 năm sau khi bỏ trốn tại Ủy ban xã Tả Thàng, chiềungày 4-8-1998, một số người dân đi rừng phát hiện một đám khói từ một cửa hang.Khi mọi người lại gần thì trông thấy một đối tượng lạ mặt đang nấu cơm ăn ởtrong hang. Lập tức thông tin được báo cho Ban công an xã biết. CAH MườngKhương phối hợp với Công an xã áp sát cửa hang.

Thấy có người mặc sắc phục công an, Chứ hốt hoảngbèn đi thẳng vào bên trong hang lấy khẩu súng AK bắn liền hai phát khiến đồng chí Trưởng côngan xã hy sinh. Sau khi nổ súng, Chứ quay ngược về hang di chuyển theo đường rừngquay về khu vực núi đá ở huyện Si Ma Cai bỏ trốn. Tại đây, Chứ lang thang sống ởcác hang đá trên núi nằm dọc bờ sông chảy thuộc các huyện Mường Khương, Bắc Hà,Si Ma Cai. Do luôn sợ người bắt nên Chứ cũng liên tục thay đổi chỗ ở.

HÀNH TRÌNH TRUY BẮT

Đến ngày 31-1-2010, Công an xã Thào Chư Phìn nhận đượctin báo có một đối tượng nam giới giống như “người rừng Ma Seo Chứ” xuất hiện ởthôn Thào Chư Phìn, huyện Si Ma Cai. Lậptức lực lượng công an xã mật phục chặn ở đường liên thôn mà Chứ sắp đi qua. Khilực lượng Công an xuất hiện Chứ hốt hoảng lôi ra một con dao phát, thủ thế trướcđám đông.

Để thị uy, Chứ lôi tiếp ra một khẩu súng nhựa K54 vàchĩa về phía mọi người nói bằng tiếng H’Mông: “Ai vào đây tôi giết đấy” rồi đilùi về phía bờ sông, theo đường mòn định trốn vào rừng. Khi tổ công tác đuổi kịpvà bao vây Chứ, y liền quay lại dùng dao chống trả nhưng đã bị tổ công tác dùngphương tiện bắt thú của đồng bào là dây quăng đá khiến đối tượng gục ngã và bịkhống chế.

Ngày 9-2-2010, Công an tỉnh Lào Cao đã khởi tố, tạmgiam Ma Seo Chứ. Tại CQĐT, Ma Seo Chứ khai nhận về hành vi chiếm đoạt, tàng trữ,sử dụng trái phép vũ khí quân dụng và giết người. Đại úy Nguyễn Trọng Trường,Công an tỉnh Lào Cai kể lại: “Chúng tôi đưa Chứ đi bộ từ 7h sáng đến gần 1h chiềumới về tới Ủy ban xã. Quá trình đưa bị can đi tìm lại tất cả các bằng chứng vàsúng mà Chứ đã cất giấu rất gian nan.

Vượt qua những vách đá cheo leo và những rừng câychưa có người đặt chân tới tại cánh rừng Thanh Bình mới biết “người rừng” gầnnhư là ông chủ của cánh rừng này. Nếu không phải là bị can dẫn đi, chúng tôikhông thể nào tìm ra được chứng cứ vụ án, bởi không thạo lối đi và có nhiều cạmbẫy mà Chứ đặt đề phòng người lạ”. Tại phiên tòa, Ma Seo Chứ bị truy tố về tội Giết người; Chiếm đoạt, tàng trữ, sử dụngtrái phép vũ khí quân dụng; Chống người thi hành công vụ.

TAND tỉnh Lào Cai tuyên phạt Ma Seo Chứ mức án chungthân. Trước khi bị dẫn giải về trại giam, cán bộ tòa án hỏi bị cáo: “Chứ có muốnvề rừng nữa không?”. Ma Seo Chứ đáp: “Không đâu, ở với công an thôi, có cơm ăn,có áo mặc, không phải khổ nữa rồi”. Chứng kiến phiên tòa khép lại, nhiều ngườiđều tỏ ra thương cảm cho số phận của một con người bởi dù nhận bản án nghiêm khắccủa pháp luật nhưng từ đây sẽ mở ra một cuộc sống khác cho Chứ, dù cuộc sống ấyở trong trại giam nhưng là cuộc sống quay về với cộng đồng.