Không phải cây bị sâu bệnh là đốn hạ ngay!

Giáo sư Trần Văn Mão trao đổi với PV Dân trí

Bắt bệnh cây xanh Hà Nội

Trao đổi với PV Dân trí, Giáo sư Trần Văn Mão (76 tuổi) –nguyên Chủ nhiệm khoa Quản lý Bảo vệ Tài nguyên rừng và Môi trường (ĐH Lâm nghiệpViệt Nam), hiện nay là Chủ nhiệm Khoa Công nghệ Nông lâm Thực phẩm (ĐH ThànhTây) và Giám đốc Trung tâm Môi trường và Phát triển Lâm nghiệp bền vững, ngườiđã có 51 năm (1964 – 2015) nghiên cứu về các bệnh của cây xanh – cho biết: Đốivới cây xanh có khoảng 600 loại bệnh khác nhau ở khắp các loài cây. Các loại bệnhnày nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng phương pháp thì hoàn toàn cóthể chữa khỏi.

“Điểm mặt” các loại bệnhthường gặp ở 1 số cây xanh đô thị trên địa bàn Hà Nội, như cây xà cừ, sao đen,lát hoa…Giáo sư Mão chia sẻ: “Đối với xà cừ thường bị bệnh u bướu thân, sâu đụcthân, lá hay có sâu túi, nấm và thối gốc, dễ không phát triển do chật khônggian ăn. Cây Lát hoa thường có bệnh loét thân, sâu đục thân, gốc hay bị mối mọt.Cây Sao đen có các bệnh như thủng lá, khô ngọn do sâu đục ngọn làm cho phâncành sớm. Ngoài ra những cây này nó cũng có những loại bệnh chung như thối dễ,đục thân, sâu ăn lá và nấm mốc. Tuy nhiên các loại bệnh này đều chữa trị được”.

Xén tóc chính là "thủ phạm" gây lên bệnh đục thân cây xanh

Chúng làm thân cây mục ruỗng dần...

Sâu non được sinh ra và trưởng thành ngay trong thân cây

Cũng theo Giáo sư Mão, “thủphạm” của bệnh đục thân cây chính là loài Xén tóc. Khi Xén tóc đục vào lớp vỏ củathân cây và đẻ trứng tại đó, một thời gian trứng nở thành sâu con, sâu con tiếptục ăn vào lớp gỗ bên trong cây. Cứ thế chúng cắt đứt lớp vỏ của cây, do vậy nướckhông thể đưa lên trên ngọn của cây được, nếu không chữa trị cây xe dần chếtkhô.

“Nguyên tắc sinh trưởngcủa cây là giữa lớp vỏ và lớp gỗ bên trong có 1 lớp giữa để vận chuyển nước lêntrên ngọn cây. Vì vậy lá cây mới tươi tốt được, có tươi tốt như vậy cây nó mớiquang hợp và truyền chất dinh dưỡng xuống nuôi thân cây. Nhưng khi bị Xén tóc cắtmất lớp giữa kia đi, nước không lên được, dần dần cây sẽ chết khô. Ngoài ra,trong quá trình bị sâu đục thân, những con sâu này nó cũng mang nấm bệnh vào thâncây” – Giáo sư Mão nói.

Bệnh thối dễ của câyxanh đô thị là do thiếu ô xy vì đất quá chặt, hơn nữa hay bị ngập úng vào mùamưa. Do đó, bộ dễ tổn thương không phát triển được, cây dễ bị gẫy đổ khi thờitiết không thuận lợi.

“Bốcthuốc” chữa bệnh cho cây

Giáo sư Trần Văn Mãocho biết, ông rất lo lắng cho không gian xanh của Thủ đô hiện tại và tương lai,bởi hiện nay Hà Nội đang rất “thờ ơ” với cây xanh, điều này minh chứng rất rõtrong đề án “khai tử” 6.700 cây xanh vừa qua. Mới đây, Giáo sư Mão có dịp xuốngtrung tâm Hà Nội, đi qua nhiều tuyến phố và ghé thăm Công viên Bách Thảo; ôngđã phát hiện nhiều cây xanh đang mắc bệnh, nếu không được chữatrị kịp thời sẽ có nhiều cây bị hỏng.

“Cây xanh cũng như conngười, có lúc khỏe, lúc yếu. Nếu cây nào bị bệnh thì phải tìm cách chữa trị sớm,trường hợp quá nặng mới phải tính đến chuyện chặt bỏ.Chứ không phải cứ sâu bệnhlà đốn hạ ngay được!” – Giáo sư Mão cho biết.

Hiện tại, trên địa bànHà Nội vẫn còn khá nhiều cây xà cừ cổ thụ có niên đại hàng chục năm, thậm chílên tới cả trăm nay. Tuy nhiên, đề án “khai tử” 6.700 cây xanh của Hà Nội, thìnhững cây xà cừ này rất khó thoát “án tử hình”.

Giáo sư Mão chia sẻ, nhữngcây xà cừ cổ thụ của Hà Nội cần được bảo vệ, nó ví như những “bậc cao niên” rấtcần phải trân trọng.

“Tôi có dịp được thămkhu mộ của Khổng Từ ở tỉnh Sơn Đông – Trung Quốc, có cây thông đã 500 tuổi, ngườita phải quấn tôn quanh thân cây để giữ cây không bị lâm bệnh. Họ quý cây xanh đếnnhư vậy. Vừa rồi, tôi thấy Hà Nội ồ ạt chặt khá nhiều cây xanh cổ thụ, nhất lànhững cây xà cừ có niên đại vài chục năm tuổi. Họ đưa ra lý do là cây xà cừ dễăn nông, nguy cơ gẫy đổ rất cao khi gặp thời tiết không thuận lợi. Lý do nàycũng đúng, nhưng không phải cứ đưa lý do ra mà chặt không thương tiếc, phải tìmcách cứu lấy nó chứ. Có chặt thì chặt những cây thực sự hỏng, những cây ảnh hưởngđến giao thông thôi” – Giáo sư Mão chia sẻ.

Cây xà cừ và 1 số câyxanh khác trên phố thường bị bệnh thối dễ, thiếu ô xy. Tuy nhiên, theo Giáo sưMão thì vẫn có cách khắc phục: Đối với dễ bị thối là do ngập úng và thiếu chấtdinh dưỡng, cần khẩn trương tìm cách tháo nước đi, bón phân để củng cố chấtdinh dưỡng, từ đó dễ sẽ hồi sinh và phát triển trở lại. Khi bộ dễ thiếu ô xy cầnđào lên xới lại đất cho có không khí là sẽ khắc phục được vấn đề này.

Giáo sư Trần Văn Mãocho rằng, nếu Hà Nội quan tâm và chăm sóc cây xanh đúng cách, thì ôngtin rằng hàng năm rất ít cây xanh bị đốn hạ.

NguyễnDương