Dân thương hồ chợ nổi “tiễn” ông Táo về trời như thế nào?

Sáng còn bận bán hàng…

Khoảng 7 giờ sáng nay, PV Dân trí nhờ một tài công chở quanh Chợ nổiCái Răng (quận Cái Răng, TP. Cần Thơ) mới thấy hết cảnh mua bán tấp nập của dânthương hộ vào những ngày cận Tết. Trên một đoạn sông rộng (mộtnhánh của sông Hậu chảy qua quận Cái Răng) chạy dài gần 1km, hàng trăm chiếc ghelớn nhỏ xuôi ngược và neo đậu tại chỗ… ghe nào cũng chất ngồn ngộn những “núi”rau, cũ, quả tươi ngon. Tuy nhiên những ngày cận Tết như thế này, mặt hàng dưahấu hầu như bao chiếm hết Chợ nổi Cái Răng.

Tài công đưa chúng tôi len lỏi vào vùng trung tâm của Chợ nổi Cái Răng. Ở đây, không khí mua bán sôi động hẳnlên, những tiếng máy nổ của những chiếc ghe chở hàng và tàu đưa khách du lịch,ghe bán hàng rong… không lấn át được tiếng chào hàng, chào giá của hàng trămkhách thương hồ quanh năm cứ bồng bềnh ở chợ nổi xôm tụ nhất miền Tây này.

Vừa chuyển xong 100kg củ sắn chokhách hàng, anh Nguyễn Văn Thành (57 tuổi) – một thương hồ ngụ tại xã Tân Long,huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, chuyên mua bán nông sản ở Chợ nổi cho biết: “Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp, ngày đưa ôngTáo về trời, dân buôn bán ở đây ai cũng nhớ ngày này nhưng sáng nay đa phần bàcon tập trung trao đổi mua bán, do vậy, thông thường là từ trưa cho đến buổichiều, khách thương hồ như chúng tôi mới chuẩn bị mâm cơm hoặc bánh kẹo, tráicây gì đó để cúng và đưa ông Táo bà Táo về trời theo tục lệ của ông bà.”

Chị Nguyễn Thị Diễu – một thương hồláng giềng với anh Thành vui vẻ cho biết thêm: “Những ngày cận Tết như thế nàydân buôn bán chúng tôi như chạy đua với thời gian để làm sao mua nhiều hàng hóarồi bán ra nhiều, chuẩn bị cho cái tết đầm ấm với gia đình sau những tháng ngàytrôi nổi trên sông. Riêng ngày 23 tháng Chạp hàng năm, buổi sáng chúng tôi lobán hàng nhưng buổi chiều dù bận mấy cũng phải cúng ông Táo, Bà Cậu… phù hộ choviệc buôn bán và gia đình bình an.”

Sáng nay, khi dạo quanh một vòngChợ nổi Cái Răng, cảnhmua bán của khách thương hồ vô cùng tấp nập. Người người khẩn trương bỏ hàng hóa lên bàncân rồi tính tiền và hối hả chuyển rau, củ, quả từ ghe này sáng ghe khác... Ainấy như đang chạy đua với thời gian. Lúc này ngẫm câu “gấp như gấp tết” mớithấy gần gũi và đúng thật.

Chiều đưa ông Táo về trời

Dân thương hồ ở Chợ nổi Cái Răng(TP. Cần Thơ) cũng như bao người dân Việt Nam khác vẫn duy trì tập tục cúng ôngTáo vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm. Tuy nhiên, hầu hết vào buổi sáng nay, bàcon tập trung hết vào việc giao thương, chỉ một ít chủ ghe họ giao con cháu chuẩnbị lau chùi bàn thờ, mua ít trái cây… để buổi trưa và chiều cúng ông Táo, bàTáo.

Bà Lê Thị Thoa – một thương hồchuyên mua bán dưa hấu ở Chợ nổi Cái Răng chia sẻ: “Tôi đi ghe đã hơn 20 nămrồi và hễ đến ngày 23 tháng Chạp là tôi thấy cha mẹ tôi bày biện mâm cơm, cókhi là bánh kẹo để cúng ông Táo bà Táo. Từ tập tục này, cha mẹ, truyền lại chotôi và nay đến tôi thì dù bận mấy đến buổi chiều là phải cúng ông Táo. Theo tôiđây là một tập tục tốt, vì nghe cha mẹ kể lại, ông Táo là người ở trong bếp nênbiết hết chuyện trong nhà, từ chuyện vui, chuyện buồn… Do vậy, khi cúng ôngTáo, vợ chồng, con cái có một lúc nhớ lại những chuyện vui, chuyện buồn của giađình trong năm qua… Khi cúng ông Táo, một mặt gia chủ xin ông Táo bỏ qua nhữnglỗi lầm, mặt khác cầu ông Táo ban phước để gia đình đầm ấm, mua may, bán đắt…”.

Về mâm cúng, ông Táo bà Táo nămnay, bà Thoa cho biết, do ở dưới ghe nên gia đình bà cũng tổ chức đơn giản,nhưng cũng làm mâm cơm mặn, có bánh kẹo, trầu cau, nhan đèn và một đĩa trái cây.Nhất là không thể thiếu mũ áo và con cá chép giấy cho ông Táo bà Táo về trời.

Riêng hộ anh Nguyễn Văn Thành chobiết: “Những năm ở trên bờ, vợ chồng tôi cũng tổ chức cúng ông Táo đầy đủ lắmnhưng năm nay do mình sống với ghe nên chỉ mua ít bánh kẹo, đĩa trái cây… cúngcho ông Táo bà Táo trước khi về trời trình báo với Ngọc Hoàng”.

Ngoài ra, anh Thành còn cho biết,với dân thương hồ như anh vào ngày 16 và 29 âm lịch hàng tháng là hay tổ chứccúng Bà Cậu (dân thương hồ tuyên truyền có một Bà cụ và hai cậu con trai chuyêngiúp đỡ những người gặp nạn trên sông…) và trong ngày 23 tháng chạp này, nhiềubà con thương hồ không chỉ cúng ông Táo mà còn tổ chức cúng Bà Cậu để cầumong việc mua bán thuận lợi và gia đình bình an khi sống trên sông nước.

Riêng về tập tục thả cá chép, hầuhết khách thương hồ ở Chợ nổi Cái Răng đều cho biết, họ cũng muốn thực hiệnviệc này tuy nhiên đa phần do bận chuyện buôn bán nên chỉ một vài hộ thả cáchép xuống sông. Đa phần còn lại, đến buổi chiều, họ mua ít bánh kèo, đĩa tráicây hoặc làm mâm cơm nhở… thành tâm đưa ông Táo bà Táo về trời rồi họ tất bậtquay lại việc mua bán, nhất là vào những ngày tết như thế này.

Nguyễn Hành