Đại sứ Mỹ Ted Osius sẽ trả lời phỏng vấn trực tuyến VnExpress

Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius. Ảnh: Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội

“Với tôi, việc trở lại Việt Nam làm đại sứ là giấc mơ thành hiện thực. Tôi từng là nhân viên ngoại giao từ 1996 đến 1998, đây giống như là trở về nhà. Thật tuyệt vời khi được có mặt ở đây để đặt nền tảng cho một mối quan hệ mới giữa hai nước", Đại sứ Osius từng chia sẻvới báo giới.

Ông Osius bắt đầu nhiệm kỳ của mình tại Việt Nam từ giữa tháng 12 năm ngoái, trong thời điểm Việt Nam và Mỹ xúc tiến việc kỷ niệm 20 năm hai nước xác lập mốc quan hệ mới. Ngày 11/7/1995 Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Thủ tướng chính phủ Việt Nam Võ Văn Kiệt tuyên bố hai nước bình thường hóa quan hệ.

Trong chuỗi sự kiện chào đón ngày 11/7 năm nay, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ có chuyến thăm chính thức Mỹ, gặp gỡ Tổng thống Mỹ Barack Obama. Đây được dự báo sẽ là dấu mốc mới trong quan hệ hai nước. 

Từng là cựu thù cách đây 40 năm, Việt Nam và Mỹ đã nỗ lực vượt qua quá khứ và phấn đấu vì mục tiêu chung hướng tới tương lai. Thành tựu được coi là quan trọng nhất mà hai nước đạt được là sự kiện Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Mỹ Barack Obama chính thức ký kết khuôn khổ hợp tác Đối tác Toàn diện hồi tháng 7/2013. 

Việc ký kết đã tạo cho hai nước các cơ chế hợp tác trong rất nhiều lĩnh vực, trong đó có chính trị đối ngoại, thương mại - kinh tế, quốc phòng an ninh. Đề cập tới triển vọng Việt - Mỹ thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, Đại sứ Mỹ Ted Osius gần đây cho rằng lãnh đạo hai nước rất tham vọng và điều quan trọng là tính thực chất của quan hệ, những điều mà hai bên có thể thực hiện cùng nhau.

Trong bối cảnh tình hình khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang có nhiều diễn biến phức tạp, hợp tác về quốc phòng - an ninh Việt - Mỹ đã có những bước chuyển lớn. Chính phủ Mỹ đầu tháng 10 năm ngoái tuyên bố dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam, "hướng tới mục đích an ninh hàng hải". Tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter hôm 1/6 tuyên bố Washington sẽ hỗ trợ 18 triệu USD để giúp Việt Nam mua thêm các tàu tuần tra cao tốc nhằm tăng cường khả năng phòng thủ trên biển. Ông Carter cùng người đồng cấp Việt Nam Phùng Quang Thanh cùng ngày ký Tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng hai nước, nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của ông.

Về các tranh chấp ở Biển Đông, Tổng thống Mỹ Obama cùng nhiều quan chức cấp cao nước này nêu cao quan điểm phản đối cách hành xử ép buộc, đe dọa sử dụng vũ lực trong việc đòi hỏi yêu sách ở Biển Đông. Mỹ cũng ủng hộ quan điểm của Việt Nam rằng các bên liên quan đến tranh chấp ở Biển Đông cần tuân thủ Công ước Luật biển năm 1982 của LHQ (UNCLOS), Tuyên bố của Trung Quốc và ASEAN về ứng xử ở Biển Đông (DOC) và thúc giục các bên đạt được Bộ Quy tắc ứng xử (COC).

Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, vào thời điểm Việt - Mỹ nối lại quan hệ thương mại năm 1995, kim ngạch thương mại hai chiều là 300 triệu USD và tăng lên gần 35 tỷ USD vào năm ngoái. Trong 5 tháng đầu năm nay, kim ngạch giữa hai nước đạt gần 16 tỷ USD. Hiệp định Thương mại song phương Việt - Mỹ (BTA) có hiệu lực từ năm 2001 mở cánh cửa tiếp cận thị trường cực kỳ rộng lớn cho cả hai bên. Tổng vốn đầu tư của Mỹ vào Việt Nam từ 1995 đến năm 2014 là gần 17,5 tỷ USD, con số trong 5 tháng đầu năm nay là 75 triệu USD.

Cùng với 10 nước khác, Việt Nam và Mỹ đang nỗ lực thúc đẩy giai đoạn cuối đàm phán để hoàn tất Hiệp định xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong năm nay. Việt Nam có thể hưởng lợi lớn từ TPP, bởi hiệp định này cho phép những sản phẩm quan trọng của Việt Nam, như hàng dệt may, tiếp cận thị trường Mỹ. Nó cũng làm tăng tính hấp dẫn của Việt Nam đối với các nhà đầu tư, bởi sau khi tham gia Việt Nam sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn khá cao. Những cam kết mới của Việt Nam trong TPP sẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại giữa Việt Nam với Mỹ và các nước khác. Đại sứ Osius bày tỏ sự tin tưởng TPP sẽ cho phép Mỹ trở thành nhà đầu tư số một và đối tác thương mại số một của Việt Nam.

Về hợp tác giáo dục, Việt Nam hiện đứng thứ 8 trên thế giới về việc đưa sinh viên tới học tập tại Mỹ, với gần 17.000 sinh viên hiện đang theo học tại các trường đại học và cao đẳng. Nhằm khắc phục các hậu quả của chiến tranh, Việt Nam và Mỹ cũng hợp tác chặt chẽ trong việc rà phá bom mìn, tẩy độc chất dioxin ở các tỉnh miền Trung của Việt Nam, duy trì nỗ lực tìm kiếm các lính Mỹ mất tích (MIA). Mỹ đã chi hơn 65 triệu USD cho việc tẩy độc dioxin và 80 triệu USD cho việc xử lý bom mìn chưa nổ tại Việt Nam. Năm nay Mỹ dự kiến tăng gấp đôi khoản đóng góp hàng năm, lên hơn 10 triệu USD.

"Mặc dù chúng ta đã chia sẻ một lịch sử phức tạp, tôi tin rằng chúng ta cũng sẽ chia sẻ một tương lai rất tươi sáng. Tôi nghĩ có lẽ điều quan trọng nhất, đặc biệt là đối với các bạn trẻ Việt Nam là xác định được mối quan hệ này có thể sẽ đi tới đâu trong 20 năm tới và xa hơn nữa. Không có gì là không thể!", Đại sứ Osius phát biểu trong chuyến thăm đến Đại học Quốc gia Hà Nội hồi tháng 3.

Đặt câu hỏi cho đại sứ