Suốt 7 năm liền, cô bé luôn đứng đầu lớp chọn, là học sinh giỏi toàn diện. Cô học trò ấy là Nguyễn Thị Linh Giang, học sinh lớp 7A, trường THCS Ngô Mây (xã Vụ Bổn, huyện Krông Pắk, Đắk Lắk).

Hôm chúng tôi đến nhà, Giang bận trên mình bộ đồ lao động đã bạc màu cũ kỹ. Người gầy nhom, nước da đen sạm, đôi chân trần trông đầy lam lũ. Khuôn mặt Giang hiền lành, ẩn chứa nhiều nỗi lo.

Bố mất cách đây 2 năm, nhà không một mảnh vườn, mẹ bệnh nặng. Giang đi học buổi chiều. Cứ sáng sáng, cô học trò đi nhặt điều, nhổ mì, gặt lúa... ai thuê gì Giang làm nấy. Đang mùa hạn, giếng khô cạn, rảnh chút thời gian nào Giang lại can này can nọ, đi bộ mấy cây số xin nước về sinh hoạt. Cứ thế, cô học trò nghèo chẳng có được một giây phút thảnh thơi.

Buổi trưa, Giang tranh thủ thời gian kiếm cỏ cho bò - tài sản lớn trong gia đình.

Ông Nguyễn Văn Công - hàng xóm của Giang - kể, đã không ít lần Giang ôm mặt khóc vì sợ phải nghỉ học. “Đã mất ba rồi, giờ thêm mẹ bị ốm đau bệnh tật chẳng thể làm gì để nuôi con” - ông Công xót xa.

Rồi ông chợt trở nên phấn khích nói: “Có thời gian đâu mà học, thế mà nó học rất giỏi mới lạ chứ. Ngày đi làm quần quật. Có con bò được Nhà nước hỗ trợ năm ngoái, nên trưa lại phải tranh thủ đi cắt cỏ cho bò. Tối đến xuống nhà ông ngoại nay đã 80 tuổi đang ở một mình để dọn dẹp, giặt giũ cho ông”.

Bà Võ Thị Hồng, mẹ Giang, hai năm nay bị căn bệnh viêm đa khớp dạng thấp. Căn bệnh khiến những ngón tay ngón chân co rút rồi sưng vù lên ở các khớp. Với căn bệnh này, bà hầu như chẳng thể làm việc gì. “Ngắt ngọn rau cũng không nổi, lúc nào cũng đau nhói. Muốn trông bò giúp con nhưng mà đâu dắt được” - người mẹ thổn thức.

Ngôi nhà của hai mẹ con Giang nằm vị trí trũng khiến mỗi lần mùa mưa đến, trong nhà lại ướt hơn ngoài sân. Những lúc ấy, có khi hai mẹ con phải nhịn đói vì chẳng thể nhóm lửa nấu cơm.

Mỗi ngày sau khi làm xong hết mọi việc, 8h tối, Giang bắt đầu ngồi vào bàn học. “Nhưng em chỉ học khoảng hai tiếng thôi rồi đi ngủ sớm lấy sức hôm sau còn dậy đi làm” - Giang chia sẻ.

Khi được hỏi “học ít mà sao giỏi thế?”, Giang nở nụ cười thật tươi: “Ở lớp em ngồi học rất tập trung, như nuốt chửng từng câu từng từ cô giáo nói. Vậy là đã thuộc bài luôn rồi. Buổi tối về chỉ cần xem lại sách giáo khoa thêm tí nữa”. Rồi Giang “à” một tiếng vì nhớ ra còn một "bí quyết" nữa: “Nhiều lúc giảng lại bài cho các bạn thì kiến thức càng nhớ nhanh và nhớ lâu hơn”.

Cô Nguyễn Thị Vân - giáo viên môn toán, từng là giáo viên chủ nhiệm của Giang - cho biết, trên lớp Giang ngồi học say sưa và nắm bắt rất nhanh. “Nhiều lúc Giang không đóng đủ tiền học, sợ cô bé suy nghĩ nhiều bỏ học, tôi san sẻ một ít tiền lương để đóng cho em” - cô Vân tâm sự.