TP HCM xem xét bồi thường vụ "dấu vân tay oan nghiệt"

Trao đổi với VnExpress, Viện trưởng VKSND TP HCM Phạm Văn Gòn cho biết, trong tuần tới cơ quan này sẽ mời ông Trương Bá Nhàn - người bị truy tố oan về tội Giết người và Cướp tài sản hơn 13 năm trước - đến để trao đổi, thương lượng bồi thường theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp ông Nhàn không đồng ý với phương án bồi thường của VKS có thể nộp đơn yêu cầu tòa án ra quyết định giải quyết theo thủ tục chung.

Ông Trương Bá Nhàn được luật sư Văn phòng luật sư Người nghèo hỗ trợ tư vấn pháp lý. Ảnh: T. T.

Theo nội dung vụ án, 12h ngày 12/12/2001, bà Hoàng Thị Kim A (ngụ quận Tân Bình, TP HCM) được phát hiện chết trong phòng ngủ với nhiều vết thương ở đầu và mặt, các vật dụng trong nhà bị lục tung. Gia đình nạn nhân cho biết bị mất 60-80 triệu đồng và 5-6 lượng vàng. Quá trình khám nghiệm hiện trường, Công an TP HCM thu được dấu vân tay được cho là của hung thủ tại mặt trong của hộc tủ.

Sau khi lấy mẫu vân tay của nhiều người, cơ quan giám định kỹ thuật hình sự Công an TP HCM kết luận: "Dấu vân tay phát hiện bên trong hộc tủ bằng gỗ ở phòng ngủ nạn nhân với dấu tay ngón 'nhẫn phải' trên chỗ bản mẫu so sánh mang tên Trương Bá Nhàn là do ngón tay của cùng một người in ra”. Đầu tháng 1/2002, ông Nhàn bị bắt giam vì bị cho là thủ phạm.

Quá trình điều tra, ông Nhàn nhiều lần kêu oan. Ông giải thích là anh em bà con với chồng nạn nhân nên thường qua lại như người một nhà. Khoảng một tuần trước khi xảy ra vụ án, chồng bà A gọi ông đến nhà nhờ có việc. Cũng hôm đó, vợ chồng bà A nhờ ông vào phòng ngủ dọn dẹp nhà và kê giùm tủ cho bà A, có thể đã đụng tay vào hộc tủ đựng tiền nên để lại dấu vân tay.

Hôm xảy ra vụ án, ông đi bỏ mối khẩu trang ở khu vực quận Bình Thạnh cùng người bạn đến 10h15 thì về. Khoảng 11h30 ông đến phòng khám ở quận Thủ Đức chờ đến 12h để khám răng. Các nhân chứng đều xác nhận có gặp ông trong thời gian này.

Tuy nhiên, cơ quan điều tra không chấp nhận đây là chứng cứ ngoại phạm của ông Nhàn. Cơ quan điều tra kết luận ông Nhàn là hung thủ giết người và cướp tài sản. VKSND TP HCM sau đó ra cáo trạng truy tố ông Nhàn về tội Giết người và Cướp tài sản với mức hình phạt tử hình và chuyển sang TAND TP HCM để xét xử.

Thẩm phán Vương Văn Nghĩa: "Vụ án có dấu hiệu của người phạm tội khác".

Thẩm phán Vương Văn Nghĩa - người thụ lý vụ án - cho rằng hồ sơ vụ án có rất nhiều tình tiết chứng minh nghi can ngoại phạm, chỉ duy nhất kết quả giám định dấu vân tay trong tủ gỗ của gia đình nạn nhân là của ông Nhàn. Tại hiện trường vụ án còn một số dấu vân tay khác chưa được giám định. Ngoài ra, nhiều tình tiết vụ án còn mâu thuẫn, chứng cứ buộc tội chưa được làm rõ. "Vụ án có dấu hiệu của người phạm tội khác", Thẩm phán Nghĩa khẳng định.

Đến ngày 8/6/2006, với lý do đã hết thời hạn điều tra, chưa đủ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP HCM đình chỉ điều tra bị can với ông Nhàn. Ông Nhàn sau đó đã gửi đơn đến VKSND TP HCM yêu cầu được xin lỗi công khai tại nơi cư trú, đăng cải chính trên báo và bồi thường gần 900 triệu đồng gồm các khoản về tổn thất tinh thần, sức khỏe, mất thu nhập...

Sau nhiều năm chờ đợi không được giải quyết, cuối năm 2012, ông Nhàn tiếp tục gửi hồ sơ đến VKSND TP HCM đòi bồi thường. Đồng thời, ông cũng gửi đơn đến Cục Bồi thường Nhà nước nhờ xem xét. Đến đầu năm 2013, cơ quan này đã có văn bản trả lời trường hợp của ông Nhàn "được bồi thường oan sai theo quy định của pháp luật" và cơ quan phải giải quyết là VKSND TP HCM. Cục cũng gửi công văn đến VKSND Tối cao để kiểm tra, xem xét nhằm có hướng chỉ đạo giải quyết.

Tuy nhiên, ông Nhàn cho biết, đến ngày 17/12/2014, lần đầu ông mới được VKSND TPHCM mời miệng đến làm việc về việc đòi bồi thường oan sai. Tại buổi làm việc này, VKS chưa đi vào giải quyết những nội dung chính trong yêu cầu của ông mà chỉ ghi nhận lại ý kiến để trình lãnh đạo xem xét, giải quyết.

“Đã 13 năm qua, kể từ thời điểm tôi bị vướng vào vòng lao lý, bị bắt, bị cáo buộc phạm một tội mà mình không thực hiện, gia đình tôi tan nát, bạn bè xa lánh… Đã có những lúc tôi mệt mỏi đến mức muốn từ bỏ nhưng những thống khổ của một kẻ mang tội danh Giết người, Cướp tài sản vẫn cứ mãi đeo bám, ám ảnh và thôi thúc tôi làm tất cả những gì có thể để đòi lại những thứ vốn thuộc về mình”, ông Nhàn nói, mắt đỏ hoe.

Mới đây, ngày 18/12/2014, ông Uông Chu Lưu - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Quốc hội - dẫn đầu đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm việc tại TPHCM về tình hình oan sai trong việc áp dụng pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự và việc bồi thường thiệt hại cho người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự theo quy định của pháp luật.

Sau khi được lãnh đạo VKSND TP HCM hứa sẽ giải quyết triệt để việc bồi thường oan sai cho ông Trương Bá Nhàn trong năm nay, ông Uông Chu Lưu yêu cầu Viện công tố TP HCM phải đôn đốc kết thúc sớm, trước khi đoàn giám sát báo cáo trước Quốc hội vào tháng 4.

Hải Duyên