Thứ trưởng Bộ GD-ĐT: Quy chế thi mới sẽ chống học lệch

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga

Thayđổi cách dạy và học

ThưaThứ trưởng, 2 quy chế thi vừa ban hành đã được nhiều ý kiến tán thành cho đâylà một bước đổi mới đầy tiến bộ của ngành giáo dục, trước mắt đã đơn giản hóađược khâu tuyển sinh, giảm tải cho thí sinh nhưng cũng có ý kiến của trường đạihọc cho rằng quy chế ban hành vào cuối tháng 2 mà thí sinh đầu tháng 4 đã phảiđăng ký dự thi, hơi cập rập, ý kiến củaThứ trưởng thế nào?

Rõ ràng kỳ thi THPTquốc gia sẽ giúp giảm áp lực thi cử rất nhiều. Thay vì tổ chức 4 kỳ thi (1 kỳthi THPT, 2 kỳ thi đại học và 1 kỳ thi cao đẳng) như trước đây rất nặng nề vàtốn kém, nay chỉ còn 1 kỳ thi duy nhất với 2 mục đích.

Do có sự thay đổi lớnvề tổ chức kỳ thi nên Bộ GD ĐT đã xây dựng đề án kỳ thi THPT quốc gia để đưa ratham khảo ý kiến xã hội từ rất sớm. Nay trên cơ sở đề án này, Bộ đã ban hành quichế kỳ thi THPT quốc gia và qui chế tuyển sinh ĐH, CĐ. Những điểm mới của kỳthi đã được thảo luận kỹ càng trong suốt nhiều tháng qua. Các em thí sinh ítnhiều cũng đã có đủ các thông tin cần biết.

Qui chế là văn bản quiphạm về tổ chức kỳ thi, không ảnh hưởng gì nhiều đến cách học cũng như sự chuẩnbị từ trước của thí sinh. Do đó thời gian còn hơn một tháng để các em nghiêncứu thực hiện việc đăng ký dự thi không phải là cập rập. Kế hoạch học tập, chuẩnbị cho kỳ thi của các em không có gì thay đổi nên không có gì phải băn khoăn,lo lắng cả.

Vậy,2 quy chế này sẽ tác động như thế nào tới sự thay đổi đào tạo giáo dục đại họcvà việc dạy – học giáo dục phổ thông?

Qui chế được điều chỉnhtheo hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên nhữngthay đổi lớn ảnh hưởng đến sự chuẩn bị của thí sinh cần được thực hiện từngbước, trải qua các giai đoạn thí điểm trước khi áp dụng đại trà.

Tự chủ của các trường được phát huy tối đa thôngqua các đề án tuyển sinh riêng, xác định các tổ hợp xét tuyển vào các ngành...Từ những qui định này, các trường đã đưa ra nhiều tổ hợp xét tuyển mới phù hợphơn với các ngành đang đào tạo. Qua đó, các trường sẽ mạnh dạn đổi mới chươngtrình, phù hợp với xu thế phát triển đại học hiện nay.

Đối với việc dạy và họcở bậc phổ thông, cách xác định tổ hợp xét tuyển mới giúp thí sinh đầu tư họctập toàn diện hơn, giảm bớt học lệch. Các trường tuyển sinh các ngành khoa họctự nhiên cũng yêu cầu thí sinh có kiến thức về xã hội và ngược lại.

Mặt khác đề thi cũng sẽtiếp tục được đổi mới theo những kinh nghiệm đã đạt được trong những năm gầnđây trong tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ. Đó là đề thikiểu mở, chú trọng vận dụng kiến thức đã học được vào thực tiễn cuộc sống,không bắt buộc học thuộc lòng một cách máy móc... Về lâu dài đề thi sẽ hướngtheo mục tiêu kiểm tra năng lực của thí sinh. Tuy nhiên điều này cần được tiếnhành theo lộ trình đổi mới chương trình sách giáo khoa.

Bộ rất hoan nghênh Đạihọc Quốc gia Hà Nội tiên phong thực hiện bài thi kiểm tra năng lực thí sinhngay từ năm nay. Đây sẽ là kinh nghiệm tốt để nhân rộng trong tương lai.

Tóm lại đổi mới thi cửnằm trong chiến lược tổng thể đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo,nó có tác động tích cực trong thay đổi cách dạy, cách học và nâng cao chấtlượng giáo dục và đào tạo ở cả bậc phổ thông lẫn bậc đại học.

Tăngtính cạnh tranh thu hút sinh viên giữa các trường

Liệusự ra đời của các quy chế có tốt hơn cho giáo dục đại học, để các trường cóthời gian tập trung vào khâu yếu là đào tạo? Thứ trưởng kỳ vọng gì vào sự thayđổi thi này trong sự nghiệp đổi mới giáo dục hiện nay?

Qui chế tuyển sinh mới khôngràng buộc tất cả các trường phải tuân thủ theo cùng một phương thức tuyển sinhnhư kỳ thi "ba chung" trước đây. Điều này tạo điều kiện cho cáctrường đa dạng hóa nội dung chương trình đào tạo.

Luật Giáo dục đại họcđã giao cho các trường tự chủ xây dựng chương trình đào tạo, không bắt buộcphải theo chương trình khung như trước đây. Cùng một ngành đào tạo nhưng khôngnhất thiết các môn học của trường này phải giống trường kia. Do đó tùy thuộcyêu cầu chương trình đào tạo mà nhà trường xác định yêu cầu đầu vào phù hợp.Qui chế tuyển sinh mới giao cho các nhà trường được tự chủ xác định yêu cầu đầuvào.

Với vai trò quản lý nhànước, Bộ GD ĐT chỉ cung cấp dữ liệu và xác định ngưỡng chất lượng đầu vào tốithiểu để các trường thực hiện việc tuyển sinh. Đổi mới tuyển sinh, tự chủ xâydựng chương trình đào tạo cùng với các qui định phân tầng, xếp hạng các trườngđại học sắp tới sẽ tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh trong thu hút những sinhviên giỏi giữa các trường từ đó làm thay đổi căn bản chất lượng đào tạo đạihọc.

Đềthi sẽ được điều chỉnh từ từ

Kỳthi THPT quốc gia nhằm 2 mục đích, vậy đề thi năm nay ra như thế nào thưa thứtrưởng?

Về lâu dài đề thi sẽtheo hướng kiểm tra năng lực của thí sinh phù hợp với mục tiêu đổi mới phươngpháp giảng dạy theo hướng phát huy năng lực và phẩm chất của người học. Sự thayđổi đột ngột về đề thi và nội dung thi có thể gây hoang mang lo lắng cho thísinh vì các em đã định hướng việc học từ trước. Vì vậy trong những năm trướcmắt đề thi sẽ được điều chỉnh từ từ.

Những kinh nghiệm tốttrong công tác đề thi những năm gần đây sẽ tiếp tục được phát huy. Vì kỳ thiTHPT quốc gia có 2 mục đích rõ ràng nên đề thi sẽ có phần cơ bản để xét tốtnghiệp THPT và phần nâng cao để phân loại thí sinh phục vụ cho công tác xéttuyển ĐH, CĐ. Nội dung thi nằm trong chương trình THPT, chủ yếu chương trìnhlớp 12. Tất cả thí sinh dù thi ở cụm thi liên tỉnh hay cụm thi địa phương đềuthi chung cùng một đề thi.

Thí sinh có nhiều lựa chọn vào các trường đại học

Thísinh có thể đăng ký tới 12 nguyện vọng bổ sung

Vềviệc đăng ký xét tuyển vào ĐH, CĐ chia làm nhiều đợt, nhiều thí sinh còn rất mùmờ về cách thức này cũng như nguyện vọng 1 và nguyện vọng bổ sung, thứ trưởngcó thể giải thích rõ?

Để đảm bảo quyền lợi của thí sinh và cũng không gây quá nhiều thí sinh ảo cho các trường, qui chế qui định trong đợt xét tuyển nguyệnvọng I, thí sinh chỉ được dùng giấy chứng nhận kết quả thi dùng cho xét tuyểnnguyện vọng I để đăng kí xét tuyển vào tối đa 4 ngành (hoặc nhóm ngành) củacùng một trường.

Trong thời gian xét tuyểnnguyện vọng này, theo dõi thống kê tình hình nộp hồ sơ xét tuyển nhà trườngcông bố, nếu thấy khả năng trúng tuyển thấp, thí sinh có quyền rút hồ sơ nộpsang trường khác.

Sau đợt xét nguyện vọng I, nếu không trúngtuyển thí sinh có quyền dùng ba giấy chứng nhận kết quả thi còn lại để đăng kíxét tuyển các nguyện vọng bổ sung. Mỗi giấy chứng nhận kết quả thi này có thểđăng kí xét tuyển vào tối đa 4 ngành (hoặc nhóm ngành) của một trường. Nghĩa làkhi đăng ký nguyện vọng bổ sung, thí sinh có thể đăng ký xét tuyển tối đa vàoba trường khác nhau ở mỗi đợt xét tuyển.

Trước đây, ở kỳ thi “ba chung”, thí sinh cóthể đăng ký dự thi tối đa 2 khối thi ở 2 đợt thi khác nhau, mỗi khối vào 1ngành của 1 trường. Nếu không trúng tuyển, các em phải tham gia xét tuyển cácđợt bổ sung. Nay ở đợt đầu tiên tuy đăng ký xét tuyển vào một trường nhưng cácem có 4 nguyện vọng khác nhau với các tổ hợp xét tuyển khác nhau.

Còn trong các đợt xét tuyển nguyện vọng bổsung các em có thể đăng ký đến 12 nguyện vọng vào các ngành khác nhau. Điều nàytạo thêm nhiều cơ hội trúng tuyển cho thí sinh vào các trường mà các em yêuthích. Kinh nghiệm cho thấy, sau đợt xét tuyển thứ nhất, các trường đã tuyểnđược khoảng 70% chỉ tiêu. Những đợt tuyển tiếp theo tuy số ảo sẽ nhiều nhưng sốlượng chỉ tiêu còn lại không lớn nên không gây khó khăn nhiều cho các nhàtrường.

Qui chế kỳ thi THPT quốc giaqui định điểm liệt của từng môn để xét tốt nghiệp THPT. Vậy, điểmsàn theo khối thi theo qui chế tuyển sinh ĐH, CĐ được xác định như thế nào thưa thứ trưởng?

Quy chế tuyển sinh ĐH,CĐ qui định sau khi có kết quả thi của thí sinh trên toàn quốc, Bộ GD ĐT sẽphân tích xác định ngưỡng chất lượng đầu vào phù hợp để dựa vào đó các trườnglên phương án xét tuyển.

Ngưỡng chất lượng đầuvào là ngưỡng tối thiểu mà các trường không được phép tuyển thí sinh có kết quảthi thấp hơn. Đối với kỳ thi "ba chung" do số khối thi rất ít nên Bộqui định điểm sàn cho từng khối. Đối với kỳ thi THPT quốc gia sắp tới do tổ hợpcác môn xét tuyển rất đa dạng cách xác định ngưỡng chất lượng đầu vào sẽ khó cóthể xác định cho từng tổ hợp xét tuyển mà có thể, ví dụ xác định một ngưỡngchung cho tất cả các tổ hợp xét tuyển dựa vào thống kê kết quả điểm sàn của gần10 năm thực hiện kỳ thi "ba chung".

Xintrân trọng cám ơn Thứ trưởng!

HồngHạnh(thực hiện)