Tháp thực phẩm giúp cơ thể khỏe

Chúng ta đều hiểu rằng ăn uống đúng cách sẽ có lợi cho sứckhỏe. Tuy nhiên, thật khó biết điều gì làm thực phẩm trở thành bạn tốt cho sứckhỏe cũng như loại thực phẩm nào chúng ta cần phải ăn.

Ăn sai, dễ mang bệnh

Trước hết, cần biết sự tiêu thụ quá mức hoặc quá ít một sốchất nào đó sẽ dẫn tới bệnh tật. Có thể nhìn vào các dẫn chứng sau đây:

Bệnh cao huyết áp (do cơ thể không đủ hoặc quá ít kali, kémhoạt động thể chất hoặc sử dụng quá nhiều muối ăn, uống nhiều rượu, bia...),ung thư vú (do ít cho con bú sữa mẹ, uống nhiều rượu bia, béo phì, thiếu hụthormone sau mãn kinh), tim mạch (do ít vận động, ít tiêu thụ thực phẩm chứaomega 3, ăn quá nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa...), ung thư ruột(do ăn quá nhiều thịt đỏ, thịt qua xử lý như hun khói, muối..., uống nhiều rượu,bia...), loãng xương (do cơ thể thiếu canxi và vitamin D), thiếu máu (khi cơ thểkhông đủ sắt, folate, vitamin B12), ung thư miệng và cổ họng (do tiêu thụ quánhiều rượu, bia), sâu răng (do ăn quá nhiều đường), bệnh gan (do uống nhiềubia, rượu...).

Tất nhiên, còn rất nhiều chứng bệnh khác có liên hệ với thựcphẩm và phương cách ăn uống.

Để có kiến thức về ăn uống, tối thiểu chúng ta phải nắm đượccơ cấu thực phẩm cần thiết cho cơ thể, biểu hiện qua tháp thực phẩm. Hiện cónhiều loại tháp thực phẩm 5 tầng, 4 tầng, 3 tầng... tùy vào các tổ chức xây dựngra nó. Chẳng hạn, tháp thực phẩm của Bộ Nông nghiệp Mỹ trước đây có 4 tầngnhưng hiện nay lại dùng tháp không chia tầng mà chỉ chia thành 6 màu, đại diện6 nhóm thực phẩm khác nhau. Tháp thực phẩm ở Đan Mạch (năm 1978) chỉ có 4 tầng...

Tháp FOODcents

Vài tổ chức đang đề nghị dùng tháp 3 tầng và loại tháp nàyđược xem là khá phù hợp cho lối sống hiện nay. Điển hình là FOODcents, một tổchức được cấp phép của Bộ Y tế Úc.

FOODcents đề ra tháp thực phẩm 3 tầng để hướng dẫn dân Úc đichợ sao cho vừa có lợi về sức khỏe vừa tiết kiệm được túi tiền. Đây không phảilà tháp dinh dưỡng chính quy nhưng là một gợi ý thiết thực và hợp lý cho sức khỏemà chúng ta cần tham khảo.

Tháp thực phẩm 3 tầng của FOODcents phân loại thức ăn thành3 nhóm, căn cứ theo giá trị dinh dưỡng mà chúng cung cấp. Cụ thể:

- Nhóm nên ăn thường xuyên: Gồm những nguồn thực phẩm chính đểcung cấp năng lượng cho cơ thể, như chất xơ, các vitamin và khoáng chất. Nhómnày bao gồm trái cây, rau cải, đậu, bánh mì và ngũ cốc (lúa, mì, gạo...).

- Nhóm nên ăn chừng mực: Gồm những loại thực phẩm nên ăn thườngxuyên nhưng số lượng cần hạn chế. Đây là những loại thực phẩm giàu protein nhưthịt nạc, gà, vịt, cá, các loại hạt, sữa, các sản phẩm chế biến từ sữa. Nhóm thựcphẩm này cung cấp những chất dinh dưỡng mà chúng ta cần nhưng chỉ với hàm lượngthấp, như chất béo.

- Nhóm không nên ăn thường xuyên: Gồm những loại thực phẩm chứanhiều muối, đường, chất béo.

Ba nhóm trong tháp thực phẩm FOODcents đại diện cho loại thựcphẩm chứ không thể nói nhóm nào “có giá” hơn. Ví dụ, không phải nhóm 2 không tốtbằng nhóm 1 nhưng chúng nằm trong nhóm mà cơ thể không cần quá nhiều. Đáy tháplà nhóm 1, gồm những thực phẩm chúng ta nên ăn thường xuyên. Đỉnh tháp là nhóm3, bao gồm các loại thực phẩm không nên ăn thường xuyên.

Theo Dược sĩ Nguyễn Bá Huy Cường

Người lao động