Ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam: Khẳng định vị trí trong lòng dân

Thứ bảy - 21/02/2015 12:32

Ông Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam: Khẳng định vị trí trong lòng dân

Nhân dịp Xuân Ất Mùi, ông Nguyễn Thiện Nhân, Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã có cuộc trả lời phỏng vấn báo Đại Đoàn Kết về một năm nỗ lực hoạt động của những người làm công tác Mặt trận, hướng đến mục đích cuối cùng: Mặt trận phải khẳng định được vị trí trong lòng nhân dân, được dân hiểu, trân trọng, từ đó có nhiều đóng góp, thực sự tạo được vị trí chính trị - xã hội trong lòng đất nước.

Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯMTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân. Ảnh:Hoàng Long

Giámsát của nhân dân

PV:Thưa Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, năm 2014 được xem là một năm đầy sôi động củacông tác Mặt trận với nhiều dấu ấn đáng nhớ như việc tổ chức thành công Đại hộiMặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ VIII và những thành công bước đầu trong công tác giám sát, phản biện. Những dấuấn này có thể được xem là một trong những thành công nổi bật của Mặt trận Tổ quốcViệt Nam trong một năm qua, thưa Chủ tịch?

Chủ tịch NGUYỄN THIỆN NHÂN: Hoạt độngcủa Mặt trận gắn liền với hoạt động chung của đất nước, chỉ đạo của Đảng, hoạtđộng của Chính phủ cũng như tình hình kinh tế, xã hội. Năm 2014, là năm tổ chứcthành công Đại hội Mặt trận các cấp, sau đó là Đại hội đại biểu toàn quốc Mặttrận Tổ quốc Việt Nam lần thứ VIII. 5 năm mới có một lần nên đây là dịp Mặt trậnvà cả cấp uỷ, chính quyền các cấp cùng nhìn lại hoạt động của Mặt trận đã đónggóp như thế nào, còn hạn chế gì, từ đó nhiều việc được rà soát lại, nhất làtrong cơ chế phối hợp giữaMặt trận Đảng và chính quyền các cấp. Đây là điều rất đáng mừng. Đặc biệt, cácđịa phương chấp hành nghiêm túc Chỉ thị số 25 của Ban Bí thư về lãnhđạo Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và Đại hội đại biểu toàn quốc Mặttrận Tổ quốc Việt Nam lần thứ VIII, khi lựa chọn Chủ tịch Mặt trận các cấp là cấpuỷ, và so với trướctỉ lệ này tăng thêm. Đồng thời, từ những ý kiến đónggóp, thảo luận của các địa phương, của các đại biểu, Đại hội lần thứ VIII củaMTTQ Việt Nam đã hình thành được 5 chương trình hành động cho nhiệm kỳ mới.

Năm 2014 cũng là năm đầu tiên Mặttrận triển khai chức năng giám sát, phản biện. Lâu nay, giám sát quyền lực, Quốchội đã làm nhưng Đại biểuQuốc hội chỉ có gần 500 người, đại biểu hội đồng nhân dân có mấy trăm người,trong khi đó nhân dân thì có hàng chục triệu.Làm thế nào để những người còn lại cũng có khả năng giám sát. Người dân có quyềntự do, có quyền sống bình đẳng và có quyền giám sát nhưng phải thông qua tổ chức Mặt trận và 5 đoàn thể chínhtrị-xã hội. Hiến pháp sửa đổi 2013 đã trao cho Mặt trận quyền đượcgiám sát và chúng tôi căn cứ vào đó để triển khai thực hiện.

Do đó, năm 2014 có ý nghĩa bước đầulà làm rõ cơ chế: giámsát của Mặt trận là giám sát của nhân dân, căn cứ vào nguyện vọng của nhân dân,phối hợp cùng với chính quyền để giám sát. Chính vìthế khi Mặt trận đề xuất giám sát 5 vấn đề nhân dân bức xúc: Tổng rà soát chínhsách đối với người có công với cách mạng trong hai năm 2014-2015; Chương trìnhphối hợp giám sát việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội trong các loạihình doanh nghiệp; Giám sát thực hiện pháp luật về sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp; Giám sát việc chấp hànhpháp luật của các cơ sở y tế tư nhân và Giám sát nâng cao hiệu quả giải quyếtkhiếu nại, tố cáo ở cơ sở… đã nhận được sự ủng hộcủa Thủ tướng. Theo đó các bộ ngành, các địa phương cùng có trách nhiệm phối hợpvới Mặt trận.

Để có được những kết quả bước đầunhư vậy, người làm Mặt trận đã phải nỗ lực hết mình trong một năm vừa qua. Nhưngviệc trước mắt còn nhiều. Những giám sát sẽ làm trong năm 2015, trừ chính sáchcho người có công thì giám sát việc đóng bảo hiểm xã hội sẽ có đoàn của Trung ương đi giám sát, sau đó là đoàn củacác tỉnh. Về cơ bản, giám sát của Mặt trận sẽ triển khai từ các địa phương chứkhông phải từ Trung ương. Trung ương chỉ định hướng, chỉ đạo và tạo cơ chế. Đócũng là xu hướng giám sát mà Mặt trận sẽ tiến hành thực hiện trong thời gian tới.

Pháthuy vai trò các tổ chức thành viên

Với vai trò là liên minh chính trị,là tổ chức rộng rãi của nhân dân, là cơ sở chính trị của chính quyền, theo Chủ tịch, Mặt trận đang có những thuậnlợi đồng thời phải vượt qua những rào cản nào để có thể làm tốt hơn vai tròcầu nối giữa Đảng, nhà nướcvà nhân dân?

Chủtịch NGUYỄN THIỆN NHÂN: Mặt trận hiện có 46 tổ chức thành viên. Trong khi đó, sựquan tâm của Đảng ngày càng cụ thể hơn thể hiện qua Quyết định 217 về việc banhành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặttrận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội; Quyết định số 218 vềban hành quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị -xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền. Đặc biệt,điều 9- Hiến pháp 2013 đã khẳng định Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhândân, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân... Đólà những thuận lợi mà Mặt trận đang có.

Tuynhiên, còn đó những khó khăn. Hoạt động Mặt trậnnếu tìm hiểu thoáng qua thì sẽ hiểu là báo cáo năm nào cũng làm từng đó việc,là các phong trào, các cuộc vận động, làm từ thiện. Vậy làm thế nào để Mặt trậnlàm tốt hơn vai tròcầu nối giữa Đảng, Nhà nướcvà nhân dân nếu như không đổi mới thực sự nội dung, phương thức hoạt động. Chỉriêng việc nhân dân suy nghĩ, góp ý gì Mặt trận phải tậphợp một cách có hệ thống, có tổ chức, phản ánh đúng chỗ, kịp thời để tiếp thu,khắc phục... không phải là việc dễ dàng.

Vì nhân dân có nhiều tầng lớp, dođó công tác Mặt trận là phải lắng nghe nhiều người có chọn lọc để phản ánh kịp thời. Một năm có 2 kỳ họp Quốc hội, năm nào cũng vậy, mỗi kỳ Mặt trậntập hợp trên dưới 2.000 ý kiến nhưng chỉ được trìnhbày trong 15 phút trướcQuốc hội. Năm vừa rồi, Mặt trận đã thay đổi cách làm.Khi nhận ý kiến chúng tôi đã phân loại ý kiến nào chiếm tỉ lệ cao, có được minhhọa bằng số liệu thống kê thì lựa chọn. Và năm qua, Mặt trận chỉ nêu 6 vấn đề đượcđông đảo bà con cử tri đồng tình. Đặc biệt, sau mỗi lần như thế có từ 6-9 Bộ trưởngđã viết thư phúc đáp ýkiến Mặt trận nêu.

Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động đang là nhiệm vụtiên quyết của công tác Mặt trận, đặc biệt là các cuộc vận động, phong trào.Yêu cầu đổi mới lúc này là hoạt động của Mặt trận phải đi đôi với việc phát huycác tổ chức thành viên. Ví dụ, trong công tác giảm nghèo, không thể một hộthoát nghèo ai cũng nhận. Mặt trận phải phối hợp với các tổ chức thành viên đểmỗi nơi phải nhận một việc cụ thể. Ở một xã còn 50 hộnghèo thì Hội Nông dân, Thanh niên, Phụ nữ... phải có trách nhiệm đứng ra, chia nhau mỗi nơi đỡ đầu bao nhiêu hộ thoátnghèo. Mặt trận cũng phải có những cam kết hỗ trợ trong việc huy động kinh phí.

Lâu nay, việc học tiếng Việt ở cộngđồng người Việt Nam ở nước ngoài nói cũng nhiều, chuyện tìm hiểu phong tục tậpquán nói cũng nhiều… nhưngquy mô còn quá nhỏ. Do đó, năm 2013-2014 chúngtôi kiến nghị Thủ tướng đồng ý giao cho Mặt trận cùng Bộ Ngoại giao làm đề ánchung tay giữ gìn bản sắc văn hoá cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Hiệnnay đề án bắt đầu trình Chính phủ. Có thể nói, nhiệm vụ then chốt của Mặt trậnhiện nay chính là tuyên truyền, vận động nhân dân; phản ánh ý kiến nhân dân tớiĐảng, Nhà nước và giámsát, phản biện. Tất cả những việc này phải cho làm đạt yêu cầu.

Nhậnbiết và chỉ rõ những thách thức đặc thù

Thưa Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, lịch sử cho thấy Mặt trậnlà người đại diện hết sức xứng đáng cho nhân dân, là ngôi nhà chung của khối Đạiđoàn kết toàn dân tộc. Tuy nhiên, trong thời điểm hiện nay việc xây dựng khối Đạiđoàn kết đang có những thách thức nào?

Chủtịch NGUYỄN THIỆN NHÂN: Lịch sử Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đãbước sang năm thứ85. Nhưng có thể nói, ở ngay thời điểm này, trong đội ngũ những người làm Mặttrận có nhiều người chưa hiểu hết Mặt trận. Chúng tôi đang bàn về sự cần thiếtcó một cuộc tìm hiểu trong hệ thống Mặt trận để ôn lạilịch sử. Thông qua cuộc tìm hiểu này, người làm Mặt trận sẽ hiểu thêm vai trò Mặt trận quamỗi thời kỳ như thế nào vàmỗi thời kỳ đều phải đối mặt với thách thức ra sao. Có thách thức thìcũng là chuyện bình thường,nhưng phải nhận biết và chỉ rõ được thách thức đặcthù để có giải pháp thực hiện mà vươn lên.

Sau30 năm đổi mới, đất nước ta có những thành tựu về kinh tế, xãhội, ai cũng thừa nhận nhưngrõ ràng vẫn còn nhiều khó khăn, yếu kém. Phải nhìn thẳng vàosự thật để mỗi người cùng góp phần khắc phục những khó khăn, yếu kém đó. Trongkhi đó, trên một số phươngtiện truyền thông không chính thống lại tìm cách phủ địnhnhững thành tựu đáng ghi nhận, gây hoang mang cho nhân dân. Chẳng hạn chúng tanói: năng lực cạnh tranh quốc gia còn yếu kém nhưng có phải yếu kém mãi không? Nếunăng lực cạnh tranh yếu kém làm sao có xuất khẩu từ 50 tỷ lên đến 150 tỷ USD.Người ta không mua hàng của Việt Nam vì yêu người Việt Nam mà vì chất lượng đích thực. Cho nên phải nói đúng.

Xâydựng khối Đại đoàn kết thì trước hết đồng thuận về sự phát triển, phảihiểu đúng tình hình và chia sẻ trách nhiệm. Muốnthế thì phải đổi mới nhận thức, phối hợp vận động.

Đại đoàn kết có những thách thứcnhưng tôi tin rằng,với lòng yêu nước của mỗi người, nỗ lực của Mặt trận và sự lãnhđạo của Đảng thì sự nghiệp Đại đoàn kết sẽ được phát huy. Trải qua 70 năm đất nướcViệt Nam phát triển từ năm 1945 thì không có lý do gì mà 100 năm nữa lại khôngphát triển tốt hơn.

Đảo thoát nghèo, ngư dân thoát nghèo thìbiển mới vững chắc và bình yên

Thưa Chủ tịch, trong thời gian qua, Mặt trận đãcó nhiều cách thức để vận động nhân dân ủng hộ biển đảo. Và mới đây, Thủ tướngChính phủ đã ra hẳn một Chỉ thị về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảovệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới, trong đónhấn mạnh vai trò của Mặt trận vận động nhân dân đoàn kết bảo vệ biển đảo. Mặttrận sẽ tiếp tục thể hiện vai trò này như thế nào trong thời gian tới?

Chủtịch NGUYỄN THIỆN NHÂN: Dù muốn hay không, năm 2014 đãxảy ra sự kiện Biển Đông làm cho nhân dân lo lắng và ai ai cũng muốn thể hiệntình cảm yêu nước của mình.Vai trò của Mặt trận lúc này là tuyên truyền cho nhân dân hiểu đúng tình hình,đồng thời khuyến khích tình cảm của đồng bào đối với ngư dân, kiểm ngư, cảnhsát biển và các chiến sĩ đang ngày đêm bảo vệ những vùng biển trời thiêng liêngcủa Tổ quốc. Trong năm qua, Mặt trận đã kêu gọi và vận động hơn 12 tỷ đồng ủnghộ biển đảo. Toàn bộ số tiền này đã được chuyển giao cho các địa phương để phânbổ về các địa chỉ cụ thể. Có thể nói, 12 tỷ đồng này là chưa đủ nhưng qua sự kiện này, chúng ta đãcủng cố tinh thần đoàn kết toàn dân tộc, lòng yêu nước và thể hiện tình cảm cũng như ứng xử hợp lý.

Chỉ thị của Thủ tướng là rất mới và qua thực tiễn gầnđây chúng tôi có một số hướng thực hiện. Trước hết, phải xác định biển đảo làthiêng liêng. Biển không yên thì không có hòa bình đấtnước nên những ngườikhông ở biển đảo phải có trách nhiệm với người ở ngoài biển đảo. Trách nhiệm thìcó nhiều cách: thứ nhất, khi có yêu cầu hỗ trợ ngư dân nâng cấp tàu, chúng ta quyên góp hỗ trợ phần vốn đốiứng để bà con đóng tàu ra khơi. Thứ hai, qua khảo sát chúng tôi thấy rằng từnăm 1975 đến giờ phương thức hoạt độngđánh cá của ngư dân căn bản không thay đổi, đó là phương thức hộ cá thể. Mặt trậnsẽ bàn bạc kỹ, thống nhất với Chính phủ cần có một cuộc vận động hìnhthành một tổ hợp tác ngưdân trên biển. Tổ hợp tác này hoạt động theo cách cứ 10 tàu cá thìcó 1 tàu dịch vụ thu cá về, đưa nước ra, việc này sẽ giúp những tàu cá còn lại ởđược lâu hơn, hiệu quả hơn. Để nâng cao hiệu quả kinh tế và sức của người đánh cá, việc hìnhthành tổ hợp tác của ngưdân rất quan trọng. Đây cũng chính là đổi mới quan hệ sản xuất.

Thứba là có một số đảo đời sống rất khó khăn. Sắp tới, tại Hội nghị Ủy ban Trungương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, chúng tôi sẽ bàn bạc việc nên chăng có cuộc vậnđộng từng huyện ở trong đất liền phối hợp với nhau, nơi nào mạnh sẽ giúp từ 1-3đảo thoát nghèo. Làm sao có được mục tiêu từ nay đến 2020 tất cả đảo của ViệtNam thoát nghèo. Chỉ khi nào đảo thoát nghèo, ngư dân thoát nghèo thìbiển mới vững chắc và bình yên lâu dài.

Công tác Mặt trận phải góp phầnlàm cho người dân hạnhphúc

Chủtịch từng nói rằng "Hạnh phúc của người dân sẽ phải là thước đo hiệu quảhoạt động của Mặt trận”. Cùng với việc tăng cường giám sát phản biện, MTTQ ViệtNam sẽ làm gì để thực hiện được điều này?

Chủ tịch NGUYỄN THIỆN NHÂN: Trongsuốt mấy chục năm công tác tôi luôn suy nghĩ: động lực gì giúp cho chúng ta tồntại, phải chăng cứ giàu lên cho nhanh? Không phải. Ông cha ta từ mấy nghìn nămtrước chỉ đầu trần, chân đất mà vừa chống thiên tai, vừa chống giặc ngoại xâm,gian khổ vô cùng nhưngvẫn vui vẻ, lạc quan vì nếu không lạc quan thì không cóchúng ta ngày nay. Bài học của cha ông cho thấy, trong khó khăn chúng ta vẫn cóđược hạnh phúc. Hạnh phúc chính là sự gặp nhau giữa mong muốn và nỗ lực để đạtđược cuộc sống tốt hơn.

Hiện nay, chúng ta còn nhiều khókhăn nhưng nếu mỗi người biết đặt ra mục tiêu phấn đấu và thấy rằng mục tiêu củamình đạt được và mục tiêu đất nước đạt được thì sẽ thấy hạnh phúc. Hạnh phúcchung trong hạnh phúc riêng. Công tác Mặt trận góp phần làm cho người dân hạnh phúc là một điều rất quantrọng. Bằng cách để người dân tin vào tương lai đất nước, họ thấy tiếng nói củahọ được Đảng, Nhà nước lắng nghe. Vấn đề là ở sự đo đếm. Đo đếm thế nào thìMặt trận chưa có công cụ.Chúng tôi mới bàn với Bộ Nội vụ sẽ triển khai chương trìnhnày bằng cách đánh giá sự hài lòng của người dân đối với chính quyền cơ sở. Đấy sẽ là tiền đề lâu dài có thể xây dựngchỉ số hạnh phúc của người Việt Nam.

TheoChủ tịch, khát vọng của người Việt Nam hiện nay là gì?

Chủ tịch NGUYỄN THIỆN NHÂN: Tôikhông có thẩm quyền nói về khát vọng của người Việt Nam, vì mỗi người sinh ra, sống ở trên đời đều cókhát vọng riêng. Thế hệ chúng tôi là những người sinh ra trong chiến tranh, đãtừng vào bộ đội, tham gia quân ngũ vì vậy khát vọng lớn nhất là cùng với nước láng giềng, cùng với nhân loại có mộtmôi trường hòa bình để mỗi người có cuộc sống hạnhphúc và chúng ta sẵn sàng làm tất cả để có điều đó.

Về mặt lý luận, Đảng cũng nói xã hộidân chủ, công bằng, văn minh thì chúng ta hướng đến mục tiêu đó và tiền đề là chúng ta muốn có hòabình, muốn được tôn trọng, muốn có hợp tác cùng phát triển với tất cả các nước. Nước bé, nước lớn tôn trọng nhautrên cơ sở những bài học lịch sử, trên cơ sở luật pháp quốc tế để cùng làm chotrái đất này, hành tinh này ngày càng nhân đạo hơn, ngày càng hòabình hơn, ngày càng hữunghị hơn, ngày càng phát triển hơn và năm 2015 sẽ là một năm thành công của nhữngnước ASEAN hội nhập. ASEAN sẽ trở thành ngôi nhà chung, hợp tác với nhau, dựavào nhau phát triển làm cho khu vực ổn định, thế giới ổn định, phát triển.

"Người dân có quyền tự do, có quyền sống bình đẳng và có quyền giám sát, nhưng phải thông qua tổ chức Mặt trận và 5 đoàn thể chính trị - xã hội. Hiến pháp đã trao cho Mặt trận quyền được giám sát và Mặt trận căn cứ vào đó để triển khai thực hiện”

Xintrân trọng cảm ơn Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân!

Theo DạYến

Đại đoàn kết

Nguồn tin: Báo điện tử Dân Trí