Kỳ thú gia đình nhiều đời dựng vườn, trồng cây nuôi “chim trời”

“Bảo mẫu” của hàng chụcnghìn con “chim trời”

Chiều vừa buông xuống, tiếttrời se se lạnh cũng là lúc chúng tôi tìm đến nhà anh Vũ Văn Ngân (xã Lý Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An)để tận mắt mục sở thị khu vườn 2 hamà gia đình anh dùng để bảo vệcác loài chim. Ngay đầu làng, chúng tôi đã trông thấy đàn chim đang bay lượn phía trên khu vườn cùng vớitiếng kêu râm ran khắp một vùng. Cánh đồng lúa rộng thênh thang trước nhà anh cũnglà nơi kiếm ăn hàng ngày của rất nhiều loài chim. Quanh khu vườn là một con suốihàng ngày vẫn róc rách chảy khiến chúng tôi liên tưởng như một hòn đảo nhỏ giữa ngôi làng. Trong vườn, người “bảo mẫu”trồng rất nhiều cây tre, tràm, bạch đàn… để cho chim làm nơi trú ngụ và sinhsản. Chính vì vậy qua mỗi năm, số lượngđàn chim tìm về đây làm nớisinh sống đông hơn.

Dẫn chúng tôi ra vườn chim thăm quan anh Ngân chiasẻ: “Chim trong vườn rất đa dạng, ngoài cò, cói còn có hàng chục loàikhác như sếu, vạc, vàng anh, sáo...Chim về đây ở từ thời ông nội tôi, đến đời bố tôi thì chúng có đến hàng chục ngàn con, nhiều nhất là cò.Mấy năm gần đây, người ta săn bắn dữquá nên đàn chim cũng bị ảnh hưởng, hiện còn khoảng 5.000 con thường xuyên về ở và làm tổ sinh sản”. Anhnhớ lại lúc xưa khi khu vườn còn ít cây, đàn cò bay về không có chỗ trú chân là chúng kêu suốt đêm. Nghe tiếng chim kêu thấy thương lắm, vìvậy mà cứ mỗi năm vợ chồng anh lạitrồng thêm cây xanh để chúng làm tổ.

Chiều xuống đàn cò bay về khu vườn của gia đình anh Ngân.

Loài cò rất khôn ngoan, nếulà người lạ vào vườn là lập tứcchúng bay hết, chính vì vậy chúng tôi đành phải quan sát từ xa. Nhưng ngược lại, khi anh Ngân đưa chúng tôi ra tậntổ của chim thì chúng không hề hoảng sợ, Anh cho biết : “Gia đình tôi bađời nay làm bạn với chim nên quen rồi,vì thế khi đến gần chúng khôngsợ và bay đi”.

Những hôm bão về mưa to gió lớn, những con chim bị gió làmrơi khỏi tổ nằm la liệt khắp vườn, vợ chồng anh phải ra đem chúng vào đốt lửa lênsưởi cứu sống chúng rồi chờ khi bão tan mới đem chúng trở lại tổ củamình. “Những đêm mưa gió, vợ chồng lạira vườn rọi đèn khắp nơi xem chim con có bị rơi không. Những lúc ấy cũng thấy vấtvả lắm nhưng nghĩ đến những con chim non chết vì lạnh vợ chồng tôi khôngđành lòng”, anh Ngân tâm sự.

Loài cò rất hiền cho dùchim con có bỏ sai tổ chúng cũng không cắn cò con, khi đấy cò mẹ sẽ ngửi hơi của cò con và đến cắp về đúng tổcủa mình. Mỗi tổ có khoảng hai đến bốn chú cò con, khi đến giờ ăn mà chưa thấy cò mẹ về là chúngkêu vang cả làng. Mùa sinh sản loài cò thường phải bay đi xa để kiếm thức ăn về cho con nên nhiều khi có đi mà khôngcó về. Nhiều năm chăm lo đàn cò con nên những tổ mà cò mẹ bị săn bắt không về nữa là anh nhận ra ngay.Những lúc như vậy, anh lại mang cả tổ vào nhà để chăm sóc. Hàng ngày anh thườngdặn vợ khi đi chợ phải nhớ mua cá về để cò con ăn. Nhiều lúc chợ không có cá đồng anh lại phảimang chài ra sông để bắt cá vềnuôi lũ cò con. Sau khi cò con có thể tự kiếm ăn được anh lại thả chúng về với tự nhiên. Cứ nhưvậy, anh Ngân không nhớ nổi tự tay mình đã nuôi lớn bao nhiêu chú cò tộinghiệp mất mẹ.

Hàng năm, cứ vào mùa sinh sản của loài còkhông chỉ có đàn cò đã ở đâylâu năm còn có các đàn còkhác cũng bay về đây để xây tổ, vì vậy thời gian này là lúc vườn anh có nhiều chim nhất. Nhiều khi chúng đánhnhau để dành chỗ sinh sản vì số lượng rất lớn mà khu vườn chỉ vọn vẹn 2 ha. Những lúc như vậy anh lại phảitrồng thêm các loài cây có tán rộng để chúng làm tổ. Trong làng hễ nhà ai cócây xanh mà không trồng anh liền xin về trồng trong khu vườn nhà mình.Anh nhẩm tính, chim tìm về khu vườnnhà anh cũng đã hơn 50 năm.Lúc ban đầu thì chỉ khoảng hai, ba đàn cỡ vài trăm con nhưng sau này chim ở đâu tìm về rất nhiều. Để bảo vệ chim dù hai vợ chồng anh bận việcđi vắng thì anh cũng phải tìm bằng được người trông hộ thì mới dám đi.

Biết được chim tìm về vườn anh nhiều nên các tay thợ săn cũng theo đó màtìm đến. Lợi dụng những lúc vợchồng anh đi vắng, người khác trông hộ thì họ lại tìm cách săn chim đang trú ở vườn. Những lúc như vậykhi nghe được tin có người đang săn chim ở vườn, anh lại vội vã chạy về để bảo vệ đàn chim.

Cách đây vài năm, có một nhóm người săn chim cảnhđã theo dấu đàn chim sáo từhuyện bên về đến tận nhà anh nơi mà đàn chim trú ngụ và sinh sản. Trong đànchim sáo có nhiều con có bộ lông màu trắng rất quý hiếm. Những tay săn chim rất muốn bắt được đàn chim ấy nêngặp anh để thương lượng nhưng anh nhất quyết không đồng ý. Để họ có thểbỏ đi và từ bỏ ý định đó, anh đã phải giết gà mời họ ăn cơm để bày tỏ công việc mà mình đang làm. Thấy anh là người chân thành nênhọ đã bỏ đi và không quay lạisăn bắn sáo nữa. Giờ đây, đàn sáo đó đã lên tới hăng trăm con. Cứ chiều lại, chúng lại bay về lũytre giữa khu vườn để trú ẩn.

Từ chối tiền tỷ để bảovệ chim

Anh Ngân đang giới thiệu về những loại “chim trời” trong khu vườn của gia đình anh bao thế hệ qua.

Hoàn cảnh gia đình anh Ngân cũng không mấykhá giả, ngoài thu nhập từ dăm basào ruộng ra anh cố gắng làm thêm nghề sửa xe và mở thêm quán bán hàng tạp hóađể có đủ tiền trang trải cuộc sống và nuôi con ăn học. Trước đây, do cuộc sống quá khó khăn lại cần tiền đểgiải quyết công việc, có người khuyên anh nên bán đi nửa mảnh vườn chứ để cũngkhông làm gì. Nhưng khi nghĩđến đàn chim anh lại không nỡ bán. Anh sợ khi bán đi người ta sẽ chặt hết cây đểlàm nhà thì chim sẽ không có chỗ để cư trú và bỏ đi.

Dù cuộc sống cũng đang vất vả nhưng anh cũng khôngdùng vườn chim vào mục đích kiếm tiền. “Nhiều người hỏi mua khu vườn với giá tiềncao nhưng tôi không bán. Bán đi thìđàn chim, cò lấy gì ở. Đất có lành thì chim mới đậu, nhà mình có duyên thì chim mớiđến trú ngụ, làm tổ. Vì thếcó vất vả chút nhưng gia đìnhtôi vẫn có niềm vui là được chămsóc, bảo vệ chim trời”,  anh Ngântâm sự.

Biết gia đình anh có vườn chim với nhiều loài chim quýnên nhiều người từ xa lặn lội về ngỏý mua lại với giá bạc tỷ. Đối với những người nông dân như anh thì số tiền đấy thực sự rất lớn, dù có làm quần quậtsuốt đời nhưng chưa chắc có được số tiền ấy. Nhưng anh quyết định từ chối lời đềnghị này. “Đời ông cha mình nghèo còn bảo vệ được vườn chim để lại cho con cháu, không lẽ giờ mìnhkhông giữ nổi. Bán vườn đi thìđàn chim sẽ không còn chỗ trúngụ, làm tổ, như vậy thì giađình tôi vừa có tội với đàn chim vừacó lỗi với cha ông”, anh nói.

Năm này qua năm khác, anh vẫn cứ âm thầm bảo vệchim mà không cần đến sự khen thưởng nào cho riêng mình. Ngày Tết, đàn chim bay lượn hót líu lo gọi xuân khiếnanh cảm nhận được tình cảm và tấm lòng của những gì thuộc về trời đất…

Phượt Gia