Thăm phiên chợ đặc biệt chỉ có đàn ông

Phiên chợ đặc biệt

Chợ Bắc Hà (huyện Bắc Hà, tỉnhLào Cai) là một trong những chợ phiên lớn nhất của các tỉnh miền núi phía Bắc. Chợchỉ họp mỗi tuần một lần nên từ sáng sớm, khi phố huyện vẫn đang chìm trongsương mù dày đặc, đã thấy tiếng người trò chuyện bán mua trên đường đến chợ...

Toàn bộ các loài chim cảnh được nhữngchủ nhân quy tụ về đây tạo nên một khung cảnh thơ mộng chỉ có ở chợ phiên BắcHà. Góc chợ độc đáo miền Tây Bắc này là thế giới riêng của những người đam mêchim, không hề phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp, giới tính, giàu nghèo.

Có những cụ già người Mông,người Nùng xách chim tận Cao Sơn, La Pán Tẩn, Lùng Khấu Nhin xuống, có nhữngngười tận Bản Mế, Sín Chải, Sín Chéng, Lùng Phình (Si Ma Cai) sang, thậm chínhiều chủ chim tận Sín Mần (Hà Giang). Ngay cả những “đại gia” nuôi chim cảnh ởthành phố Lào Cai, thủ đô Hà Nội và nhiều tỉnh, thành khác cũng có mặt tại chợchim này. Họ đến đây để bàn tán, trao đổi với nhau về cách chọn chim, chăm sócchim, học hỏi và tìm bạn tâm giao.

Không ồn ào náo nhiệt, nhưng ởđó là thiên đường chỉ dành cho những tiếng chim hót thánh thót giữa cao nguyên.Cuối góc chợ là hàng bán thổ cẩm, thực phẩm thịt, rau, củ, quả, những nồi thắngcố hay rượu Bản Phố.

Toàn bộ khung cảnh chợ là nhữngchiếc lồng, cùng những chú chim đủ các kiểu dáng, hình loại như họa mi, khướu,sáo, vẹt. Từng tốp người tập trung đông đúc xung quanh những chiếc lồng chimđược treo trên những cành đào, cành mận.

Sản phẩm tại chợ chim Bắc Hà chủyếu là họa mi, bởi nhiều người cho rằng “đặc sản” vùng cao Tây Bắc là họa mi cóvóc dáng đẹp, vừa có giọng hót hay lại thiện chiến nên được nhiều người ưathích. Cụ già người Mông tên Lử, một người lão luyện trong nghề nuôi chim chobiết: Đối với chim nuôi hót, nên chọn con có họa dài, dáng thanh thoát, sắclông vàng mượt, giọng hót trong trẻo, không bị đứt đoạn. Chú chim nào khi hótđứng cầu thật oai vệ, đuôi xòe hoặc cụp chặt vào cầu là chim tốt. Với chimchọi, nên chọn chim hiếu chiến, có vóc dáng to khỏe, chân và mỏ to, tướng chimdữ dằn, gặp đối thủ nào cũng không sợ hãi mà dám rung cánh hót khiêu khích đốiphương thì đánh được...

Gần trưa, chợ chim càng thêmđông đúc, nhưng tiếng chim hót cũng không thể lấn át được tiếng náo nhiệt củachợ đông. Mỗi khi chủ nhân xách lồng chim vào chợ liền bị mọi người quây lạiđông đúc, hỏi han giá cả và bình phẩm.

Quanh trung tâm huyện Bắc Hà hầunhư nhà nào cũng có một vài lồng chim họa mi treo trước cửa, hót líu lo tạo nênsự độc đáo của phố núi buổi sớm mai. Ngày cuối tuần, nhiều người vẫn “Phượt”gần 100km từ thành phố Lào Cai về Bắc Hà để tung tăng xách lồng chim đi chợ.

Bám chợ mưu sinh

Chợ chim Bắc Hà vừa là sân chơichung nhưng cũng là nơi kiếm sống của nhiều người. Anh Ma Ba Zin, người mưusinh tại chợ chim cho biết, anh đã làm lồng chim để bán được hơn 4 năm. “Sưphụ” của anh cũng bán lồng chim bên cạnh đã làm nghề này được nửa cuộc đời rồi.

Ông Thào Văn Sử (74 tuổi) chobiết: “Ngày trước tôi làm lồng chim rất nhiều, nhưng chủ yếu cho bạn bè thôi. Giờgià rồi, không lên nương được nữa đành ở nhà làm lồng chim bán để kiếm tiền muagạo. Trung bình mỗi tuần được 3 đến 4 cái lồng. Giá mỗi cái lồng là 120.000đồng, tính ra cũng đủ ăn.”

Cạnh đó, em học sinh lớp 7 HoàngVăn Sơn, nhà ở xóm chợ cũng bày bán các loại: Cám chim, cóng sứ, cóng nhựa, tayxách, áo lồng... phục vụ cho dân chơi chim. Trừ tiền vốn, mỗi tháng Sơn cũngkiếm được khoảng một triệu đồng để mua sách vở.

Một ông chủ chim cho biết: “Chimđược đưa đến chợ đa phần đã được chủ huấn luyện, không ít con được truyền tayqua nhiều chủ nên chúng rất tự nhiên, không còn cảm giác sợ sệt như lúc mớiđầu”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi,chim được đưa đến chợ phần lớn là chim săn bắt được trên rừng, sau đó được chủnhân huấn luyện và đưa ra chợ bán. Tùy thuộc vào độ thông minh và vẻ đẹp củatừng con chim mà giá cũng có sự chênh lệch lớn. Có những chú chim được chủ nhânrao bán tiền triệu, có những chú chim giá cả chục triệu đồng, còn thường chimđược đưa đến đây bán rẻ nhất cũng từ 2 trăm nghìn đồng. Đắt và được ưa chuộngnhiều nhất vẫn là chim họa mi.

Anh Lèo Seo Lìn, một chủ chim đếntừ Bảo Thắng cho biết: “Trong rừng, chim họa mi có cách sống rất hay, mỗi quảđồi chỉ có một đôi, một trống, một mái và không bao giờ chúng đi xâm phạm lãnhthổ của những con khác. Khi có con nào đó đến xâm chiếm lãnh thổ của mình,chúng sẵn sàng đánh đổi tất cả để giành lại lãnh địa. Chim họa mi cũng thách đốnhau bằng tiếng hót. Chỉ hót với nhau trong khoảng thời gian ngắn, chúng xôngvào đánh nhau, con nào thua thì phải chấp nhận ra đi”. Các chủ chim thường dựavào yếu tố này, nắm được điểm yếu của từng loài nên dễ dàng bẫy được chúng.

Sau khi trao đổi, khi hai chủchim đã đồng ý, họ sẽ ghé sát lồng chim vào nhau, mở cửa dồn chim sang lồng,bắt tay là xong. Nếu muốn kết bạn thì rủ nhau vào hàng thắng cố, uống với nhau mấychén rượu ngô thơm nồng cho đậm đà tình cảm. Những chú chim này nếu cảm thấyưng ý thì giữ lại nuôi, không thì đến phiên chợ sau lại mang đi đổi cho ngườikhác để lấy chú chim mình thích.

Sắc xuân đang về trên khắp cácbản làng Tây Bắc, chợ chim cũng thêm sôi nổi hoạt động mua bán, trao đổi. Chợphiên Bắc Hà nguyên sơ nhưng cũng không kém phần cao sang quyền quý.

CườngCao