Giả điên - "bùa hộ mệnh" của trùm giang hồ

Nói đến những thủ đoạn tinh vi của dân anh chị giang hồ, đại tá Lê Hồng Thắng (Trưởng phòng PC45, Công an Hải Phòng) nhắc ngay đến những kẻ gây án có hồ sơ tâm thần. Đó được coi là lá bùa hộ mệnh mà những kẻ giang hồ cộm cán thường sử dụng để tránh tội.

Câu chuyện đấu tranh với kẻ có biệt danh Tộ “tích” để lại dấu ấn mạnh nhất đối với lực lượng Cảnh sát hình sự Hải Phòng, bởi các anh đã phải bỏ biết bao công sức mới xử lý được tên tội phạm nguy hiểm này.

Tộ “Tích” tên thật là Mai Đức Vượng, 35 tuổi, trú ở quận Ngô Quyền. Ngày 28/12/2009, Tộ “Tích” cùng đồng bọn dùng dao chém, gây thương tích cho người đàn ông 35 tuổi, ở quận Lê Chân. Ngày 7/8/2001, Tộ “Tích” lại cùng đồng bọn dùng súng bắn một người khác gây tổn hại 67% sức khỏe. Cơ quan CSĐT Công an Hải Phòng khởi tố Tộ “Tích” cùng đồng bọn về tội Giết người.

Trong thời gian Tộ “Tích” bị tạm giam để điều tra, bất ngờ gia đình Tộ “Tích” cung cấp hồ sơ, bệnh án của một cơ sở y tế chuyên điều trị rối loạn tâm thần về căn bệnh… động kinh. Cơ quan điều tra trưng cầu giám định tâm thần với nghi can này tại Trung tâm Giám định pháp y tâm thần, Sở Y tế Hải Phòng và được xác định người này mắc bệnh tâm thần.

VKNSD Hải Phòng có quyết định áp dụng biện pháp chữa bệnh bắt buộc, do đó Cơ quan CSĐT đã phải tạm đình chỉ điều tra, bàn giao Tộ “Tích” cho Viện Pháp y tâm thần Trung ương quản lý điều trị.

Qua công tác nghiệp vụ, các điều tra viên đều có thông tin khẳng định Tộ không bị tâm thần, nhưng căn cứ tài liệu, hồ sơ của bệnh viện thì không có cớ để giam giữ hắn. Tộ “Tích” được ra ngoài xã hội lại “giương vây giương cánh”.

Ngày 13/12/2012, kiểm tra hành chính tại một khách sạn ở quận Hải An (Hải Phòng), Tổ công tác của Phòng PC45 đã bắt Tộ cùng một khẩu súng K54 và 5 viên đạn. Tuy nhiên, thêm một lần Cơ quan CSĐT bị bất lực trước chiếc “bùa hộ mệnh” của hắn ta, tiếp tục phải trao trả cho Bệnh viện Tâm thần Trung ương để điều trị bệnh.

Trong thời gian Tộ “Tích” bị áp dụng biện pháp chữa bệnh bắt buộc, Cơ quan CSĐT đã nhận được nhiều đơn tố cáo, kiến nghị của gia đình bị hại về việc Tộ “Tích” giả điên để trốn tránh tội. Với quyết tâm không để lọt tội phạm, cơ quan điều tra đã tập trung lực lượng, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ xác minh, thu thập tài liệu chứng cứ để làm rõ Tộ “Tích” có giả điên hay không.

Tộ “Tích” có đàn em chừng 30 đối tượng đều là giang hồ, lưu manh, luôn lui tới bệnh viện thăm “ông anh”, còn có cả biểu hiện quậy phá, đe dọa bác sĩ, nhân viên bệnh viện. 10 cảnh sát hình sự Hải Phòng phối hợp với Viện Pháp y tâm thần Trung ương tổ chức giám sát, canh gác liên tục 24/24h; thường xuyên trao đổi theo dõi "bệnh tình" của hắn.

Ngày 17/4/2013, Viện Pháp y tâm thần Trung ương đã hội chẩn và ra thông báo bệnh tâm thần của Tộ “Tích” ổn định. Ngày 17/4/2013, VKSND Hải Phòng đã ra quyết định đình chỉ biện pháp chữa bệnh bắt buộc với Tộ “tích”.

Ngay lập tức, Cơ quan CSĐT đã phục hồi điều tra và ra lệnh tạm giam Tộ “Tích” về hành vi giết người, cố ý gây thương tích và tổ chức tiếp nhận an toàn bị can đưa về tạm giam tại Trại tạm giam Công an Hải Phòng.

Đại tá Lê Hồng Thắng cho biết, vào những năm trước, có không ít nghi can phạm tội nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng khi bị bắt giữ, khởi tố điều tra, gia đình đã có đơn trình bày bị can bị bệnh tâm thần kèm theo bệnh án tâm thần khiến công tác điều tra, truy tố xét xử gặp nhiều khó khăn. 

Trong quá trình thu thập các chứng cứ, các đơn vị chức năng phải quán triệt việc lập kế hoạch, xác minh quy trình, thủ tục về khám, chữa bệnh, điều trị và giám định bệnh tâm thần của các nghi can đã bị khởi tố điều tra. Khi có đầy đủ tài liệu chứng cứ, phải kịp thời đề nghị cơ quan giám định, pháp y tâm thần tổ chức giám định lại tình trạng bệnh hiện tại, từ đó tiến hành phục hồi điều tra, ra lệnh bắt tạm giam. Có như vậy, chiếc “bùa hộ mệnh” bệnh tâm thần mới trở vô tác dụng.

Vụ án Đào Văn Thắng (Thắng “Quán Toan”, 38 tuổi, ở huyện An Dương, Hải Phòng) là ví dụ điển hình. Ngày 12/5/2010, Thắng “Quán toan” cùng đồng bọn dùng súng, dao, kiếm, bắn, chém gây thương tích cho người đàn ông 33 tuổi, ở huyện An Lão. Cơ quan CSĐT khởi tố Thắng và đồng bọn về tội Cố ý gây thương tích. Sau khi gây án, Thắng bỏ trốn vào Bệnh viện Tâm thần Hải Phòng để điều trị.

Trung tâm Giám định pháp y tâm thần, Sở Y tế Hải Phòng kết luận: Thắng bị mắc bệnh tâm thần, hạn chế khả năng nhận thức và khả năng điều khiển hành vi, bệnh này cần điều trị lâu dài.

Ngày 5/7/2012, VKSND Hải Phòng ra quyết định bắt buộc chữa bệnh với Thắng và điều trị tại Viện Giám định pháp y tâm thần Trung ương. Trong quá trình điều trị tại đây, Thắng thường xuyên bỏ trốn về Hải Phòng. Ngày 18/12/2012, Viện Giám định pháp y tâm thần Trung ương thông báo; Thắng hiện tại ở giai đoạn ổn định bệnh, song cần tiếp tục quản lý và điều trị lâu dài tại cộng đồng…

Ngày 13/4/2013, VKSND Hải Phòng ra quyết định đình chỉ quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh đối với Thắng. Cùng ngày, cơ quan CSĐT đã ra quyết định phục hồi điều tra vụ án, phục hồi điều tra bị can, ra lệnh bắt tạm giam. Sau đó, Thắng bỏ trốn khỏi Viện Giám định pháp y tâm thần Trung ương, cơ quan CSĐT đã ra quyết định truy nã và đến ngày 15/4/2013, Thắng bị bắt khi đang lẩn trốn tại Hà Nội.

Hiện vẫn còn nhiều đối tượng hình sự ở Hải Phòng dùng “bùa điên” hòng thoát tội và cuộc đấu tranh của Công an TP Cảng với những kẻ giả điên vẫn còn tiếp diễn.