“Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm là mệnh lệnh của nhân dân”

Đó là khẳng địnhcủa Bộ trưởng Bộ Nôngnghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Cao Đức Phát tại Hội nghị trực tuyếntriển khai kế hoạch hành động năm vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP) trong lĩnh vựcnông nghiệp với 63 tỉnh, thành trên cả nước diễn ra chiều 06/02 tại Hà Nội.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát

Bộ NN sẽ quyếttâm thực hiện chủ trương này nhằm tạo ra sự chuyển biến rõ nét hơn trong lĩnh vựcnông nghiệp.

“Thực sự đâylà nhiệm vụ quan trọng vì đó là mong đợi của nhân dân, của mọi người tiêu dùngthực phẩm ở trong nước chúng ta. Hơn nữa, khi chúng ta nâng cao được độ ATTPcũng là giải pháp rất quan trọng để nâng cao giá trị, hiệu quả và khả năng cạnhtranh của nông sản nước ta, cả trong nước lẫn trên thị trường xuất khẩu”, Bộtrưởng Cao Đức Phát nói.

Theo Bộ trưởngPhát, ở Đồng Nai, những quả ổi được xác nhận VietGAP bán giá 5.000đ/quả, trongkhi ổi thông thường chỉ có giá 2.000-3.000đ/kg. Ở Đơn Dương, bắp cải được xác nhậnVietGAP có gia cao gấp 3 lần so với bắp cải thông thường. Như vậy, ngay cảtrong nước, không nhất thiết phải sản xuất nhiều mà sản xuất sản phẩm an toànthì sẽ đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng và có lợi cho người sản xuất.

Vừa qua cáccơ quan liên quan đã có nhiều cố gắng, thực hiện nhiều giải pháp và kiềm chế đượcnhững vi phạm trong lĩnh vực ATVSTP. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2013-2014, chúngta chỉ tập chung nhiều vào vấn đề quản lý vật tư và đã có sự chuyển biến tích cựcnhưng sự chuyển biến trong lĩnh vực ATVSTP chưa rõ nét.

“Mặc dù tỷ lệvi phạm VSATTP theo báo cáo là bằng với các nước có cùng trình độ với chúng ta,nhưng tỷ lệ này vẫn còn cao. Tất cả chúng ta đều mong muốn có thực phẩm an toàncho mình và con em chúng ta. Và đây là mệnh lệnh của nhân dân,” Bộ trưởng Phátnhấn mạnh.

Thực hiện giải pháp đồng bộ, theo hướngmới

Để thực hiệnmục tiêu trên, Bộ trưởng yêu cầu các địa phương, các cơ quan liên quan phải thựchiện các giải pháp đồng bộ, theo hướng mới hơn. Thứ nhất là đẩy mạnh công táctuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn áp dụng các kỹ thuật đảm bảo ATTP trong trồngtrọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cho nhân dân, gắn với việc tổ chức lại sảnxuất để hình thành các chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn và có kiểm soát, có thểtruy xuất nguồn gốc.

Rau nhiễm dư lượng thuốc BVTV chủ yếu trên đồng ruộng (Ảnh minh họa)

Cụ thể, về kỹthuật hướng đến phổ biến cho tất cả những người trồng rau, nuôi heo, nuôi gà,nuôi trồng thủy sản áp dụng các quy trình VietGAP. Theo rà soát, bộ quy trìnhVietGAP do Bộ NN&PTNT ban hành có phần phức tạp và khó thực hiện. Sắp tới sẽrà soát lại và giảm chỉ tiêu trong quy trình trồng rau từ 65 chỉ tiêu xuống còn26 chỉ tiêu theo tiêu chuẩn BASIC GAP (GAP cơ bản) theo kết quả dự án do JICAtài trợ.

“Chúng takhông thể xác nhận VietGAP cho hàng triệu nông dân mà cần tổ chức họ lại thànhcác tổ hợp tác, các HTX để phổ biến và xác nhận HTX, tổ hợp tác VIETGAP. Và chỉkhi đó, mới có thể kết nối được với các doanh nghiệp ở các đô thị và các doanhnghiệp chế biến và tiêu thụ các sản phẩm do nông dân làm ra. Nếu để nông dân tựsản xuất, tự buôn bán như hiện nay thì sẽ rất khó đảm bảo ATTP.”

Thứ hai, phảităng cường giám sát nhưng theo phương pháp mới. Theo tư vấn của JICA và một sốtổ chức quốc tế, chúng ta nên chuyển từ phương pháp giám sát theo đơn chất sanggiám sát đa dư lượng.

Cụ thể, hiệnnay chúng ta lấy mẫu thịt và chỉ xét nghiệm với 1 loại dư lượng kháng sinh, nếukhông phát hiện thì cho là thịt an toàn. Tuy nhiên, theo phương pháp hiện nay,xét nghiệm một lúc có thể cho kết quả hàng chục thậm chí cao nhất là trên 120loại dư lượng, thì mẫu thịt đó có thể không nhiễm kháng sinh này mà lại nhiễm mộtthứ khác. “Trách nhiệm của chúng ta là đảm bảo cho nhân dân có sản phẩm không bịnhiễm dư lượng nào vượt mức.”

Tập trung giám sát dư lượng trên rauvà thịt

Khi gia tăngtần suất giám sát và có cơ sở dữ liệu theo chuỗi thời gian, chúng ta có thể xácđịnh chuỗi sản phẩm từ đâu có nguy cơ cao, nguy cơ ở khâu nào, loại sản phẩmnào để tập trung giám sát hơn. Do vậy, Cục quản lý Chất lượng Nông lâm thủy sảncần có kế hoạch hành động cụ thể, sát với từng địa phương.

“Hiện nay, trọngtâm giám sát là dư lượng thuốc BVTV trên rau, bị nhiễm chủ yếu trên đồng ruộng.Đối với thịt, dư lượng vượt mức cho phép cao nhất đối với thịt là kháng sinhvà tiếp đó là vi sinh, đặc biệtlà Samonela. Nhiễm kháng sinh xảy ra trong khâu chăn nuôi và nhiễm vi sinh xảyra trong khâu giết mổ và buôn bán ở chợ. Do vậy, giám sát cần trú trọng vào cáckhâu đó nhằm không chỉ phát hiện ra các lô hàng bị nhiễm mà cái chính là pháthiện ra đường dây đưa vào thị trường những sản phẩm không đạt yêu cầu, để chấnchỉnh đến tận gốc để không còn lặp lại tình trạng đó.”

Thịt lợn chủ yếu nhiễm dư chất kháng sinh trong khâu chăn nuôi và nhiễm vi sinh trong quá trình giết mổ và tại nơi bày bán (Ảnh minh họa)

Ngoài ra, cầnrà soát lại và làm rõ sự phân công và phối hợp giữa các ngành, các đơn vị thuộcngành nông nghiệp và phát triển nông thôn. Theo đó, hệ thống BVTV có trách nhiệmhướng dẫn nhân dân sử dụng thuốc và giám sát dư lượng thuốc BVTV trên sản phẩmthực vật. Hệ thống thú y hướng dẫn nhân dân sử dụng thuốc và giám sát lò mổ vànơi kinh doanh để đảm bảo không có dư lượng kháng sinh, chất cấm,... trên thịt.

Thời gianqua, lĩnh vực BVTV mới chỉ tập trung vào hướng dẫn sử dụng thuốc và quản lý thuốccòn thú y chủ yếu là kiểm dịch. Do vậy, hai hệ thống này cần tiếp tục làm tốttrách nhiệm của mình nhằm đảm bảo sản phẩm làm ra không vượt dư lượng. Cơ quanđầu mối giám sát vấn đề này, giám sát cả hoạt động của hệ thống thú y và BVTVlà hệ thống quản lý chất lượng ở TƯ có Cục quản lý Chất lượng Nông lâm thủy sản,ở địa phương thì 57 tỉnh đã có chi cục quản lý chất lượng. Cần giao trách nhiệmcho hệ thống này và tăng cường năng lượng về cả con người, thiết bị và kinh phí.

Bộ sẽ tiếpthu các ý kiến để đẩy nhanh tiến độ sửa đổi các văn bản pháp quy, xây dựng cácvăn bản pháp quy mới, sửa đổi và ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn như VietGAPvà sẽ tăng cường giám sát hàng nhập khẩu.

Để đảm bảoATTP cho hàng Tết, trong những ngày này cần cử cán bộ xuống đồng ruộng, trangtrại để hướng dẫn và giám sát việc sử dụng thuốc BVTV và thuốc kháng sinh, chấtcấm trong chăn nuôi để đảm bảo sản xuất an toàn; đồng thời tăng cường giám sátlò mổ, nơi buôn bán kinh doanh để giảm đến mức tối thiểu rủi ro mất ATTP chonhân dân.

Thảo Nguyên