Bộ Công Thương: Bô xít Tây Nguyên thuận lợi hơn dự kiến

Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công Thương) vừa có văn bản đề cập đến hiệu quả kinh tế tại 2 dự án bô xít Tân Rai (Lâm Đồng) và Nhân Cơ (Đăk Nông), trong đó nhắc lại việc lỗ 3-6 năm đầu khi nhà máy vận hành - điều mà chủ đầu tư là Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) nhiều lần thừa nhận.

Trước đó, tại một cuộc tọa đàm về dự án này, nhiều ý kiến chuyên gia tiếp tục bày tỏ lo ngại về khoản lỗ của bô xít Tây Nguyên. Một số tính toán còn cho rằng 2 nhà máy có thể lỗ hơn 37 triệu USD với sản lượng hiện nay. Tuy nhiên, theo Vụ Công nghiệp nặng, với diễn biến giá alumin trên thế giới, có nhiều thuận lợi đang giúp 2 nhà máy rút ngắn thời gian lỗ, thu hồi vốn và tính toán nêu trên là chưa đủ cơ sở.

Tại nhà máy Tân Rai, năm 2014 do giá thế giới bình quân đạt 326,5 USD mỗi tấn, cao hơn so với tính toán của chủ đầu tư (325 USD), nhờ đó thời gian lỗ rút ngắn dưới 4 năm (thay vì 5 năm như kế hoạch). Sau một năm vận hành thương mại, nhà máy nộp ngân sách 93 tỷ đồng và tăng giá trị sản xuất công nghiệp của Lâm Đồng khoảng 1.284 tỷ đồng. Sau khi nhà máy vận hành ổn định, doanh thu có thể đạt hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Bộ Công Thương cho biết, với đà tăng giá alumi trên thị trường thế giới sẽ giúp giảm thời gian lỗ tại hai dự án bô xít Tây Nguyên.

Tại nhà máy Nhân Cơ, theo Bộ Công Thương, khó khăn trong việc vận chuyển ra cảng biển nên hiệu quả kinh tế thấp hơn so với alumin Tân Rai. Tuy nhiên, do rút kinh nghiệm được từ dự án trước nên Vinacomin đang làm chủ hoàn toàn về công nghệ, cải tiến kỹ thuật tiết giảm chi phí để tiến tới cổ phần hóa toàn bộ dự án.

Bộ cho biết, 4-5 năm đầu vận hành nhà máy Tân Rai, Nhân Cơ phải trả nợ các khoản vay đến hạn nên lỗ là chuyện bình thường. Tuy nhiên, nếu tính toán rằng đến 2015 tổng khoản lỗ 37,4 triệu USD của 2 nhà máy khi sản xuất đủ 660.000 tấn bô xít thì hiện còn "vội vã, thiếu cơ sở".

Dự án bô xít Tân Rai và Nhân Cơ có công suất thiết kế 650.000 tấn alumin mỗi năm. Theo kế hoạch, thời gian hoàn vốn đối với hai dự án là khoảng 13 năm. Nhà máy Tân Rai hính thức vận hành vào cuối tháng 9/2013 sau hơn một năm chạy thử. Theo kế hoạch nhà máy Nhân Cơ sẽ có sản phẩm xuất khẩu vào cuối năm nay.

Trước đó, Bộ Công Thương cho biết, nhà máy tại Tân Rai có thể lỗ khoảng 460 tỷ đồng trong 3 năm đầu, trong khi con số ở Nhân Cơ là 3.000 tỷ cho 6 năm. Song với vòng đời 30 năm và trữ lượng quặng có thể khai thác lên tới 50 năm, hai nhà máy sẽ có lãi. Hiện Bộ đã tính toán đến phương án cổ phần hóa 2 nhà máy sau 5-7 năm vận hành.