Cuốn sách nguy hiểm nhất thế giới

Cuốn “Mein Kampf” (tạm dịch: Cuộc đấu tranh của tôi) được viết bởi trùm Phát-xít Đức Adolf Hitler hiện được coi là cuốn sách “nguy hiểm nhất thế giới”. Lý do gì khiến cuốn sách bị lãng quên suốt bao năm bỗng thu hút sự quan tâm của dư luận quốc tế?

Được biết thời hạn bảovệ bản quyền đối với cuốn “Mein Kampf” theo luật xuất bản Đức sẽ hết vào cuối năm 2015này. Điều gì sẽ xảy ra khi nhà chức trách không còn nắm giữ quyền kiểm soát đốivới việc xuất bản và phát hành cuốn sách này nữa? Trước vấn đề đặt ra, trangBBC (Anh) đã gọi cuốn sách này là “cuốn sách nguy hiểm nhất thế giới”.

Thời chủ nghĩa Phát-xítthống trị ở Đức, cuốn “Mein Kampf” được phát hành rộng rãi tới từng người dân,chính quyền Phát-xít muốn sử dụng cuốn sách này để “tẩy não” người dân, biến nhữngluận điểm được nêu ra trong cuốn sách trở thành kim chỉ nam dẫn đường cho cả nướcĐức. Cuốn sách này đã từng đóng một vai trò trung tâm trong hệ tư tưởng của ĐứcQuốc xã.

Dù có vị trí như vậy,nhưng thực tế “Mein Kampf” là một cuốn sách pha trộn giữa thể loại hồi ký vàtuyên truyền, đó là một cuốn sách đồ sộ nhưng nội dung lại rất lan man, dôngdài, khó đọc, khó hiểu.

Khi “Mein Kampf” hết thờihạn bảo vệ bản quyền, về lý thuyết, nhà xuất bản nào của Đức cũng có quyền xuấtbản cuốn sách này tại Đức.

“Mein Kampf” là cuốnsách của những sự xuyên tạc lịch sử, Hitler viết cuốn sách này vào thập niên1920, những gì Hitler đề cập trong đó, sau này đều được trùm Phát-xít thực hiện,và hậu quả của nó là những tang thương cho hàng triệu người.

Hitler bắt đầu viết cuốn“Mein Kampf” khi còn ở trong tù sau khi tiến hành một cuộc đảo chính thất bại vàonăm 1923. Cuốn sách này đưa ra những quan điểm phân biệt chủng tộc và bài DoThái. Sau khi Hitler giành được quyền lực vào một thập kỷ sau, cuốn sách trởthành một “luận cương” quan trọng của chủ nghĩa Phát-xít, với 12 triệu ấn bảnđược in và phát hành rộng rãi.

Cuốn sách thậm chí đãcó thời được Nhà nước Đức tặng cho những cặp đôi mới cưới làm quà. Những ấn bảndát vàng được đem trưng bày trong phòng khách ở vị trí trang trọng nhất trongnhà của những nhân viên phục vụ Nhà nước Đức Quốc xã.

Khi kết thúc Thế chiếnII, nhà xuất bản Eher Verlag chuyên in sách phục vụ Đức Quốc xã đã bị mất quyềnxuất bản cuốn “Mein Kampf”. Quyền này được chuyển giao cho chính quyền tiếp quản,nhằm đảm bảo cuốn sách sẽ chỉ được in ấn ở Đức trong những trường hợp đặc biệt,chẳng hạn phục vụ nghiên cứu.

Tuy vậy, quyền hạn bảovệ tác quyền đối với cuốn sách này sẽ hết vào tháng 12/2015. Điều này đã làm nảysinh những tranh cãi dữ dội về việc làm thế nào để đương đầu với bài toán mớiđang được đặt ra, khi thời hạn mà bất cứ nhà xuất bản nào ở Đức cũng có quyềnxuất bản cuốn “Mein Kampf” đã sắp đến.

Trước đây, Chính phủ Đứcthường sử dụng luật bản quyền để kiểm soát vấn đề tái bản cuốn “Mein Kampf”,nhưng khi luật này đã sắp hết hiệu lực đối với cuốn sách, điều gì sẽ xảy ra tiếptheo?

“Mein Kampf” là một cuốnsách thực sự nguy hiểm, trên thế giới hiện nay, người ta thấy manh nha xuất hiệnnhững nhóm theo chủ nghĩa Tân Phát-xít, vì vậy, việc xuất bản cuốn sách có thểkhiến người đọc không có hiểu biết đầy đủ về lịch sử bị tác động lệch lạc về tưtưởng…

Nhiều nhà nghiên cứu khẳngđịnh rằng cuốn sách này là một trong những nguồn cơn khiến hàng triệu người từngbị giết hại, hàng triệu người từng bị ngược đãi, và nhiều lãnh thổ bị tàn phá bởichiến tranh.

Những điều này cần phảiluôn luôn được nhớ đến để việc quản lý cuốn sách nguy hiểm này không có phútnào bị lơ là. Bởi khi những sự việc kinh hoàng nhất trong lịch sử hiện đại của loàingười đã lùi xa, người ta có thể sẽ đánh giá thấp sự nguy hiểm của những câu chữviết trong cuốn sách.

Việc đọc cuốn sách nàyđòi hỏi phải có những hiểu biết sâu sắc về lịch sử để lịch sử không bị bóp méoqua một lăng kính sai lệch, để những sự kiện chính trị không bị tách rời vàxuyên tạc theo ý hiểu của riêng một cá nhân.

Khi thời hạn bảo vệ bảnquyền của cuốn sách sắp hết, Viện Lịch sử Đương đại đặt ở thành phố Munich (Đức)dự kiến đưa ra một ấn bản mới của cuốn “Mein Kampf”, kết hợp cả văn bản gốc cùngvới hàng loạt những bình luận, chú giải chuyên sâu đi kèm để chỉ ra những thiếusót, những bóp méo sự thật nằm trong cuốn sách.

Nhiều nạn nhân còn sốngcủa Đức Quốc xã đã lên tiếng phản đối kế hoạch này và Chính phủ Đức cũng tạm thờichưa thông qua phương án của Viện sau khi hàng loạt những chỉ trích của nhữngngười Do Thái sống sót qua thời kỳ diệt chủng đồng loạt nổi lên.

Tuy vậy, cả nhà chứctrách và giới nghiên cứu đều công nhận rằng việc tuyệt đối cách ly cuốn sáchcũng không phải là phương pháp tối ưu, bởi việc để giới trẻ hiểu về chủ nghĩaPhát-xít và những điều khủng khiếp mà nó gây ra, từ đó có ý thức phản biện trướcnhững luồng tư tưởng sai lệch, để không “mù mờ” trước một vết đen của lịch sửloài người, để chống lại một hệ tư tưởng nguy hiểm, phản tiến bộ, phản nhân loại…là điều vô cùng quan trọng.

Những điều này chỉ cóthể có được nếu người ta công khai những hiểu biết lịch sử về chủ nghĩaPhát-xít, thay vì giữ những “vết đen” này nằm trong bóng tối, và biến những sửliệu trở thành tài liệu bất hợp pháp.

Việc cấm xuất bản cuốnsách trên khắp thế giới là một điều bất khả thi, vì vậy, khi hạn chót sắp đến gần,người ta càng chờ đợi một hướng đi, một cách xử lý hiệu quả và đúng đắn, thayvì việc cố gắng kiểm soát một thứ gần như không thể kiểm soát.

Trong thế giới hiện đại,khi quyền tự do ngôn luận, tự do biểu đạt của con người ngày càng được đề cao,việc ngăn tất cả người dân trên thế giới tiếp cận cuốn sách này là một điềukhông thể thực hiện.

Hiện có nhiều đề xuất vềcách ứng xử đối với cuốn sách sau khi hết thời hạn bảo vệ bản quyền, chẳng hạnNhà nước Đức có thể dùng luật để tiến hành khởi tố đối với bất cứ cá nhân hoặctổ chức nào sử dụng nội dung cuốn sách để xúi giục thù hằn hay phân biệt chủngtộc.

BíchNgọc
Theo BBC