Hội chứng "cháy sạch"
- Chủ nhật - 13/11/2016 11:37
- In ra
- Đóng cửa sổ này
- PV: Bác sĩ có thể giải thích rõ hơn về thuật ngữ “bunr-out” và tính phổ biến của nó?
- Bác sĩ Cao Hồng Phúc: Hội chứng burn-out là một thuật ngữ khá mới ở Việt Nam, tạm dịch là hội chứng “cháy sạch”. Có thể hiểu hội chứng burn-out là tình trạng kiệt quệ về mặt thể chất và tinh thần của một người nào đó. Nó dẫn tới người bệnh không có khả năng kiểm soát các hành động, không thể thực hiện các hoạt động thể chất. Ở Việt Nam, hội chứng này chưa có tính phổ biến, tỷ lệ thấp nhưng một khi đã mắc phải thì là một vấn đề nghiêm trọng.
- Tại sao burn-out lại được gọi là hội chứng mà không phải là bệnh? Nguyên nhân gây ra do đâu, thưa bác sĩ?
- Burn-out được gọi là hội chứng là vì nó gặp ở nhiều trường hợp với những nguyên nhân khác nhau không cụ thể mà phụ thuộc vào từng trường hợp. Có thể kể ra một số trường hợp thường gặp như: Một người lao động quá sức, làm việc quá 18 tiếng trong 1 ngày, quá 5 ngày 1 tuần, không còn thời gian nghỉ ngơi, dẫn đến sức lực suy kiệt, rối loạn hệ thống enzyme sinh học. Một ví dụ khác như người trẻ chơi game kéo dài nhiều ngày không ăn ngủ khiến năng lượng dự trữ bị sử dụng hết, tới mức không còn khả năng duy trì, họ có thể gục ngay tại bàn. Hoặc một người bị ám ảnh bởi một bệnh lý nào đó mà họ đang mắc phải, kéo dài lâu, dẫn tới căng thẳng, rối loạn cảm xúc, cảm thấy suy sụp, bi quan, mệt mỏi, dẫn tới suy kiệt về mặt cảm xúc, gây ra hội chứng burn-out...
- Bác sĩ phân tích những biểu hiện điển hình hội chứng?
- Hội chứng burn-out thường biểu hiện dưới 3 nhóm triệu chứng: hành vi, cảm xúc và thể lực. Về mặt thể lực, người bệnh không thể thực hiện bất cứ hành vi nào, thậm chí không thể nhấc nổi tay lên vì quá mệt mỏi. Về mặt cảm xúc, người bệnh rơi vào trạng thái cùng cực, chán nản, triệu chứng này gần giống như trầm cảm nhưng ở mức độ cao. Về hành vi, họ có những rối loạn như ngủ vào một giờ giấc không đúng nhịp sinh học bình thường, xuất hiện những cơn cuồng sảng, hét to… Đó là sự suy kiệt về mặt thể chất, cảm xúc nghiêm trọng, người bệnh không còn khả năng hoạt động sống, từ từ chìm dần dẫn đến hậu quả khó lường.
- Một người đặt ra mục tiêu, tự gây áp lực để đạt mục tiêu có dẫn đến hội chứng burn-out không, thưa bác sĩ?
- Trường hợp bạn đặt ra mục tiêu quá lớn dẫn đến việc đảo lộn nhịp sinh học, thời gian ngủ chỉ 1-2 tiếng/ngày, nếu kéo dài khoảng 1 tuần dễ rơi vào hội chứng burn-out. Nguyên do bởi đã sử dụng hết năng lượng dự trữ tiềm tàng trong cơ thể, dẫn đến không thể ăn, hệ thống thần kinh bị tê liệt, hệ thống enzyme bị ức chế, gây ra rối loạn chuyển hóa năng lượng nghiêm trọng, nguy hiểm nhất là rối loạn năng lượng ẩn sâu trong tế bào. Các tế bào mà không sử dụng được năng lượng thì rất khó phục hồi.