Cách đây không lâu, James Bunce - trưởng nhóm khoa học thể thao Premier League nhận được câu hỏi như sau: Một cậu bé 9 tuổi gia nhập học viện đào tạo trẻ của một CLB Premier League, liệu có cơ hội lên đội 1 sau khi tốt nghiệp? Câu trả lời là chỉ khoảng 0,5% học viên. Ông Bunce cho rằng, giống như ngành công nghiệp, các nhà làm bóng khó xác định làm những gì để tạo ra những cầu thủ hàng đầu.

Dĩ nhiên, các CLB luôn biết phải làm gì để phát triển tài năng trẻ. Tuy nhiên, yếu tố tạo nên thành công không phải là điều đội bóng nào cũng xác định được. Giáo sư Bunce tin những dự án đang triển khai tại Premier League, dựa trên cơ sở khoa học và dữ liệu thể thao, có thể giúp CLB phát triển tài năng trẻ tốt hơn. Theo đó, cầu thủ có nhiều cơ hội lên đội 1 hơn.

Học viện bóng đá trẻ của Southampton được đánh giá cao nhất nước Anh hiện nay.

Người Anh có thói quen bàn luận về việc phát triển cầu thủ sau khi đội tuyển quốc gia của họ thất bại ở một giải đấu lớn. Sau mỗi lần như vậy, mọi chuyện lại chìm vào quên lãng. Chỉ tới khi Southampton thi đấu thành công tại giải năm ngoái bằng dàn cầu thủ “cây nhà lá vườn”, các đội bóng tại xứ sở sương mù mới đề cao việc phát triển cầu thủ trẻ.

Thời gian gần đây, ban tổ chức Premier League trang bị cho 29 học viện ở hai giải đấu cao nhất của bóng đá Anh (Ngoại hạng Anh và hạng nhất Anh) những ứng dụng quản lý bóng đá. Nó cho phép họ điền thông tin về các buổi tập, thể lực cầu thủ, chấn thương và dữ liệu quan sát. Trong khi đó, các HLV cũng được đào tạo kỹ lưỡng để đánh giá thể lực cầu thủ tốt hơn.

Một vấn đề nữa là các nhà tuyển trạch của học viện thường không chú trọng đến tuổi tác. Thay vào đó, họ chỉ đế ý đến những ai to nhất và nhanh nhất trong các kỳ tuyển sinh (mặc dù tuổi là yếu tố tạo ra sự khác biệt đó). Theo một con số thống kê, 45% thành viên học viện tại Premier League sinh vào tháng 9, 10 và 11, trong khi chỉ 10% sinh vào tháng 7 và 8.

Gareth Bale là một trong những cầu thủ trưởng thành từ lò đào tạo của Southampton. Ảnh: Daily Mail.

Các HLV cho rằng một cậu bé 13 tuổi sinh ra trong tháng 7 và 8 thường có thể lực kém hơn các bạn cùng trang lứa sinh ra trong các tháng khác. Do vậy, cơ hội trúng tuyển của họ là không nhiều. Tuy nhiên, nếu dựa vào cơ sở dữ liệu về độ tuổi, chiều cao, cân nặng và sự trưởng thành, các cầu thủ sẽ có cơ hội phát triển như nhau.

Trong bóng đá, 100% cầu thủ của các học viện đều dính chấn thương. Tuy nhiên, giáo sư Colin Fuller - người từng làm việc trong môn rugby cho rằng, nếu được đào tạo bởi HLV giỏi, cầu thủ sẽ ít bị chấn thương và mức độ chấn thương cũng sẽ không quá nghiêm trọng. Giáo sư Fuller cũng đưa chương trình giám sát chấn thương, giúp các HLV có thể theo dõi thể lực các học trò một cách tốt nhất.

Ngoài ra, văn hóa và giáo dục cũng là những yếu tố quan trọng giúp các cầu thủ phát triển nhanh hơn. Alek Gross – trưởng nhóm khoa học thể thao của CLB Southampton thậm chí khẳng định đây là yếu tố then chốt. Theo ông Gross, từ lứa tuổi nhỏ nhất của học viện đến những cầu thủ sắp thi đấu chuyên nghiệp đều không ngừng trau dồi văn hóa.

Ngoài các bài tập, Harry Kane (khoanh tròn) còn phải tập trung học văn hóa khi tham gia học viện Tottenham.

Tuổi dậy thì cũng là yếu tố tác động đến phong độ của cầu thủ. Nếu một học viên nào đó đang trải qua thời điểm dậy thì mạnh nhất, cậu ta có thể không đáp ứng được khối lượng đào tạo. Tuy nhiên, các HLV cần hiểu rằng, đó chỉ là sự gián đoạn tạm thời. Sau giai đoạn dậy thì, các cầu thủ sẽ tìm lại được phong độ vốn có.

Phát triển cầu thủ trẻ luôn là đề tài thú vị, đặc biệt sau khi Chủ tịch FA Greg Dyke đề xuất số lượng cầu thủ “cây nhà lá vườn” ở các CLB tăng từ 8 lên 12 và Harry Kane ghi bàn trong trận ra mắt tuyển Anh. Tất nhiên, muốn có Harry Kane của riêng mình, các CLB không chỉ chú tâm vào việc phát triển cầu thủ, mà còn phải biết cách giúp họ trở thành ngôi sao hàng đầu.