Tháng 10, thương áo bà ba của mẹ

“Chiếc áo bà ba trên dòng sông thăm thẳm".... mẹ cất giọng hò nghe ngọt ngào, sâu lắng như gửi tâm tình vào bài hát.

Miền Tây, một vùng đất mênh mang sóng nước gắn liền với chiếc áo bình dị và ý nghĩa hơn là một trang phục đặc trưng của những người con cuối miền tổ quốc.

Áo bà ba đượm tình, chất phác, lại mộc mạc như con người Nam bộ (Ảnh minh họa)

Chiều chiều, thấp thoáng xa xa có bao cô gái thướt tha trong chiếc áo ấy. Ngày trước mẹ cũng là một thiếu nữ mơ mộng với tình yêu say đắm của tuổi trẻ. Mẹ và ba yêu nhau từ thuở mẹ ra đồng khoác trên người chiếc áo bà ba. Ba yêu mẹ bởi cô gái hiền hòa và duyên dáng trong áo bà ba.

Ngày xưa, ông bà ta dạy: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”, mẹ là người khéo ăn khéo nói nhưng lại bị mấy cô em chồng ghét bỏ vì được lòng ba mẹ chồng.

Mùa thu của 20 năm trước, mẹ theo ba về làm vợ ở thị xã Bạc Liêu, một cô gái ở nông thôn về thành thị với nhiều bỡ ngỡ. Người ta nói: “Ăn cơm chúa múa tối ngày”, quả không sai. Mẹ ngậm đắng cay vì thương chồng thương con nên chỉ biết im lặng.

Một cô gái quê vẫn chung thuỷ với chiếc áo bà ba. Có hôm mẹ bị người em chồng mỉa mai: “Người gì quê một cục, thời buổi này mà mặc áo bà ba”, mẹ chỉ cười: “Gái miền Tây mà em”. Rồi chẳng may ba bị tai nạn trong một lần đi chở gỗ rồi ba nằm liệt giường, gia đình ông bà nội suy sụp, một mình mẹ bươn trải tất cả, nào là nợ nần và thuốc thang cho ba hàng ngày.

Mẹ vất vả hơn bao giờ hết, sáng dậy sớm, tối thức khuya và kiếm từng đồng bằng nghề khâu vá đồ mướn. Rồi một mình nuôi con ăn học, đôi vai gầy của một người phụ nữ tảo tần sớm hôm.

Năm con lên 5 tuổi thì ba mất, mẹ đau lòng, ứa nước mắt khi những buổi cơm chỉ có hai mẹ con bên cạnh. Bữa cơm lạnh lẽo vô cùng, mẹ lại tuổi thân khóc cho chính mình.

25 tuổi mẹ phải nuôi con một thân một mình, rồi giờ đây con sắp lấy chồng, mẹ lại phải sắp xa người thân một lần nữa.

Cũng tháng 10 của 20 năm trước, một đám cưới ở chốn miệt vườn với sự chúc tụng của họ hàng dành cho ba và mẹ, mẹ mặc áo cưới là chiếc bà ba màu cánh sen và giờ đây mẹ trao lại cho con gái mẹ. Mẹ cất cẩn thận trong cái tủ khóa: “Áo này ngày xưa mẹ mặc, mẹ cho con để xem như món quà và hơn hết chính chiếc áo bà ba đã giúp ba mẹ nên duyên vợ chồng”.

Con hạnh phúc vô cùng: “Tháng 10 năm nay con cũng theo chồng, chỉ còn vài ngày nữa thôi mẹ à. Chồng con là một người kinh doanh, anh cũng yêu cái dân dã, bình dị trong con người con, con gái mẹ lớn rồi. Cảm ơn tình thương yêu của mẹ”.

Chúng con sắp thành vợ chồng, anh về đất Bạc Liêu mua lúa gạo nên vô tình gặp, cũng trên chiếc xuồng ba lá với chiếc áo bà ba khi con về quê ngoại. Anh hỏi đường: “Em ơi, ở đây nhà ai dựa lúa định bán, em chỉ giúp”. Rồi lần đầu gặp như thế, con nhiệt tình hướng dẫn anh, anh cũng cảm ơn bằng cách biếu con một gói bánh bía Sóc Trăng quê anh. Ấy vậy mà lần thứ hai gặp anh tại địa đạo Củ Chi khi đi tham quan và chúng con thân nhau từ đấy.

Bây giờ trong con ùa về bao kỉ niệm, nhớ thương người cha đã mất, thương mẹ hi sinh quá nhiều vì gia đình. Giờ lại sắp theo chồng về Sóc Trăng, xa mẹ, xa quê đâu đành và sao nỡ xa chiếc áo bà ba của mẹ. Chắc sẽ thu xếp ở cùng mẹ, trả được phần nào chữ hiếu cũng an lòng và hi vọng ông chồng tương lai sẽ vui mừng chấp nhận.

Trời chợp tối, con bắc nồi cơm lên bếp, mẹ dứt câu: “Em xinh tươi trong chiếc áo bà ba”. Áo bà ba đượm tình, chất phác, lại mộc mạc như con người Nam bộ và là món quà quý giá hơn bất thứ giá trị nào khác. Anh chồng tương lai đã từng tặng con bốn câu thơ:

“Em không áo lụa quần là
Chỉ yêu chiếc áo bà ba bên mình
Anh ơi có thấu chân tình
Đơn sơ, mộc mạc làm tin anh à
Em đây chung thuỷ sắc son
Còn anh có liệu vẫn tròn như em?”.