Thực phẩm bắt mắt làm hại thân

Phẩm màu công nghiệp:Hỏi là có!

Rhodamine B là hóa chất phẩm màu chỉ sử dụng trong ngànhcông nghiệp nhuộm, cấm dùng trong thực phẩm vì gây hại gan, thận, có thể dẫn đếnung thư. Tuy nhiên, mới đây cơ quan chức năng đã phát hiện phẩm màu nói trên đượcsử dụng trong chế biến hạt dưa, tương ớt, sa tế...

Kết quả khảo sát do Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM thựchiện cuối năm 2014 ghi nhận muối ớt tôm (của một cơ sở ở huyện Trảng Bàng, TâyNinh) và muối tôm (của một cơ sở ở huyện Bình Chánh, TP.HCM) chứa phẩm màuRhodamine B với hàm lượng 151-152 mg/kg. Điều đáng quan tâm là hai sản phẩm nóitrên được bày bán trong hai siêu thị ở TP.HCM.

Kết quả khảo sát còn ghi nhận sa tế tương dầu (của một cơ sởở quận 6, TP.HCM) và sa tế nấu lẩu (của một cơ sở ở huyện Nhà Bè, TP.HCM) chứahàm lượng Rhodamine B 0,27-226 mg/kg. Hai sản phẩm nói trên cũng được kinhdoanh trong một siêu thị ở TP.HCM.

Tại chợ Kim Biên (quận 5, TP.HCM), phẩm màu công nghiệp đượcrao bán không tới 10.000 đồng/100 g, cần bao nhiêu cũng có. “Khi làm mứt cho vôít thôi nhưng màu đẹp và bền lâu” - người bán giới thiệu. Phẩm màu được đựngtrong những bịch không nhãn mác. Chúng tôi thử bốc một ít bột màu vàng xem, látsau chùi tay hoài không hết. Trên đường Phan Văn Khỏe (quận 5, TP.HCM), ông chủmột cửa hàng hóa chất khuyên chúng tôi nên mua bột màu công nghiệp vì vừa rẻ vừalàm được nhiều mứt. “100 g bột màu công nghiệp làm được một tấn mứt” - ông chủgiới thiệu.

Khó nhận biết bằng mắtthường

BS Huỳnh Văn Tú, khoa Dinh dưỡng-Vệ sinh an toàn thực phẩm(Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM - Bộ Y tế), cho biết phẩm màu dùng trong thựcphẩm nhằm mục đích tạo ra hoặc cải thiện màu sắc của thực phẩm để bắt mắt hơn,gây chú ý cho người mua. Tuy nhiên, phẩm màu chỉ làm tăng cảm quan và hoàn toànkhông có giá trị dinh dưỡng.

Phẩm màu thực phẩm có hai nhóm chính là màu tự nhiên và màutổng hợp. Màu tự nhiên được chiết xuất từ các bộ phận của thực vật hoặc từ độngvật. Còn màu tổng hợp là những hợp chất được tạo thành thông qua các phản ứnghóa học. “Phẩm màu tổng hợp được các cơ sở chế biến thực phẩm ưa chuộng vì rẻtiền, màu ổn định và tươi hơn. Bằng mắt thường không thể nhận biết chắc chắn mộtloại thực phẩm có sử dụng phẩm màu tổng hợp, kể cả những nhà chuyên môn” - BSTú nói.

TS Phan Thế Đồng, nguyên Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm TrườngĐH Nông lâm TP.HCM, cho biết màu tổng hợp dùng chế biến thực phẩm chỉ an toàntrong một giới hạn sử dụng nào đó. Nếu sử dụng quá mức sẽ không tốt cho sức khỏe.“Người tiêu dùng chỉ nhận biết các loại phẩm màu được sử dụng trong thực phẩmthông qua các thông tin khai báo trên bao bì. Tuy nhiên, đối với một số thực phẩmkhông bao bì như heo quay, vịt quay, bánh kẹo, mứt truyền thống… thì không thểnhận biết loại phẩm màu đã sử dụng” - TS Đồng nhận định.

TS Đồng cho biết thêm hiện các loại bột màu được bán lẻ trênđịa bàn TP.HCM không có xuất xứ rõ ràng nên khó tìm mua sản phẩm an toàn. Bên cạnhđó, không ít cơ sở sử dụng bột màu công nghiệp để chế biến thực phẩm, gây ảnhhưởng nghiêm trọng sức khỏe người tiêu dùng.

Không ít cơ sở nhỏ, lẻsử dụng

Ông Huỳnh Lê Thái Hòa, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệsinh thực phẩm TP.HCM (Sở Y tế TP), cho biết hiện việc quản lý phẩm màu côngnghiệp gặp một số khó khăn. Cụ thể, theo Điều 3 Thông tư 27/2012 của Bộ Y tế, cấmsử dụng phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc quá thời hạn sử dụng.Thực tế cho thấy không ít cơ sở sản xuất thực phẩm nhỏ, lẻ vì lợi nhuận đã cốtình sử dụng phụ gia thực phẩm sai quy định. “Muốn hạn chế tình trạng này cầntăng cường hoạt động lấy mẫu và xét nghiệm thực phẩm. Khi phát hiện sai phạmthì công khai xử lý và thu hồi nhanh sản phẩm sai phạm” - ông Hòa nói.

Bên cạnh đó, hiện vẫn chưa có quy định cấm kinh doanh phụgia thực phẩm chung với hóa chất công nghiệp. Việc này gây khó khăn trong côngtác quản lý vì không thể xử phạt cơ sở kinh doanh hóa chất công nghiệp bán kèmphụ gia thực phẩm. “Bên cạnh đó, người kinh doanh phụ gia thực phẩm phải cótrình độ nhất định về lĩnh vực này để hướng dẫn người mua sử dụng đúng hàm lượng”- ông Hòa kiến nghị.

Lạm dụng quá mức phẩm màu tổng hợp có khả năng gây ung thư.Ngoài ra độc tính của nó còn có thể ảnh hưởng đến thần kinh. Chưa hết, một nhànghiên cứu về dị ứng ghi nhận màu nhuộm sử dụng trong thực phẩm có thể gây rachứng hiếu động thái quá và các thay đổi hành vi ở trẻ em cũng như người trưởngthành.

BS HUỲNH VĂN TÚ, khoa Dinh dưỡng -Vệ sinh an toàn thực phẩm(Viện Vệ sinh y tế công cộng TP.HCM - Bộ Y tế)

Theo Trần Ngọc

Pháp luật TPHCM